Τα Ταμπούρια είναι μεγάλη ιστορική συνοικία του Πειραιά και του Κερατσινίου που καταλαμβάνει σχεδόν ολόκληρο το ΒΔ τμήμα της πόλης του Πειραιά στα σύνορα με τη Νίκαια, και το ΒΑ τμήμα του Κερατσινίου στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα. Τα Ταμπούρια πήραν το όνομα τους από τα πρόχειρα οχυρώματα (ταμπούρια) που κατασκεύασε εκεί το 1827 ο Γεώργιος Καραϊσκάκης για να αποκρούσει τον Κιουταχή κατά την εκστρατεία για την απελευθέρωση της Αθήνας από τους Τούρκους.

Θέση

Συνορεύουν στα βόρεια με τη Νίκαια με όριο τη λεωφόρο Πέτρου Ράλλη, στα δυτικά με την Ευγένεια Κερατσινίου με όριο την οδό 25ης Μαρτίου, στα νότια με τη συνοικία του Πειραιά Κοπή με όριο την οδό Αγχιάλου και στα ανατολικά με τη συνοικία του Πειραιά Μανιάτικα με όριο την οδό Αιτωλικού. Τα Ταμπούρια συνορεύουν παράλληλα και με άλλες περιοχές του Δήμου Κερατσινίου Δραπετσώνας όπως η Δραπετσώνα στα νότια και η Αμφιάλη στα βόρεια.

Χαρακτηριστικά

Κύρια αξιοθέατα της περιοχής είναι το Θεμιστόκλειο Γυμναστήριο, η εκκλησία με την πλατεία Αγίου Δημητρίου και άλλες εκκλησίες όπως η Υπαπαντή και ο Άγιος Παντελεήμονας. Η σύνθεση του πληθυσμού μικτή. Αφενός πολλοί κάτοικοι είναι Μανιάτες και κατοικούν κυρίως στο ανατολικό τμήμα στον Άγιο Δημήτριο στα σύνορα με την ομώνυμη συνοικία και αφετέρου Μικρασιάτες πρόσφυγες που διαμένουν στα ανατολικά γύρω από τον Άγιο Παντελεήμονα Κερατσινίου, προερχόμενοι από τις περιοχές της Σμύρνης και του Ικονίου.

Ονομασία

Τα Ταμπούρια είναι τουρκικής προέλευσης λέξη και σημαίνει πρόχειρο οχύρωμα ή χαράκωμα και πήραν το όνομα αυτό από τα πρόχειρα οχυρώματα (ταμπούρια) που κατασκεύασε εκεί το 1827 ο Γεώργιος Καραϊσκάκης για να αποκρούσει τον Κιουταχή κατά την εκστρατεία για την απελευθέρωση της Αθήνας από τους Τούρκους. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας η περιοχή ήταν κατανεμημένη σε Τούρκους κτηματίες οι οποίοι μετά την έναρξη της επανάστασης του 1821 προβλέποντας την κατάληξη και την απώλεια τους πούλησαν τα κτήματα τους σε αγρότες της Αττικής σε φθηνές τιμές. Στα κτήματα υπήρχαν εκτάσεις σε αφθονία με πολλές χαρουπιές γι' αυτό το 1830 η περιοχή ονομαζόταν Ξυλοκερατέα. Στις 3 Μαρτίου 1827 ο Γεώργιος Καραϊσκάκης ξεκινώντας από την Ελευσίνα κατέλαβε τις περιοχές του Κερατσινίου και της Δραπετσώνας, οχυρώθηκε στα Ταμπούρια και στον όρμο Φωρών και με την βοήθεια στολίσκου των νήσων απέκρουσε επίθεση 3000 πεζών και 480 ιππέων του Κιουταχή. Το γεγονός αυτό διευκόλυνε πολύ τις επιχειρήσεις κατά των Τούρκων για την απελευθέρωση της Αθήνας, το γεγονός αυτό στάθηκε αιτία να μετονομαστεί η περιοχή από Ξυλοκερατέα σε Ταμπούρια.

Ιστορικά στοιχεία

Ο συνοικισμός των Ταμπουρίων αναγνωρίστηκε το 1924 (ως μέρος του Δήμου Πειραιά), ενώ το 1934 αποσπάστηκε σε αυτόνομο δήμο, πριν ενοποιηθεί με τον επίσης νεοσύστατο Δήμο "Αγίου Γεωργίου Κερατσινίου". Η σύγχρονη συνοικία καταλαμβάνει το ΒΔ τμήμα του Δήμου Πειραιά, στην 5η Δημοτική Κοινότητα, ενώ ένα μέρος της βρίσκεται και εντός των ορίων του Δήμου Κερατσινίου-Δραπετσώνας.

Ναοί

Στην περιοχή υπήρχε ένας βράχος με έναν ζωγραφισμένο σταυρό στο σημείο αυτό οικοδομήθηκε η σημερινή μεγαλοπρεπής εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, το 1923 μετά την έλευση των προσφύγων έγινε ενορία και οικοδομήθηκε ο πρώτος ναός, ο σημερινός ναός ανεγέρθη το 1949 με σχέδια του μεγάλου αρχιτέκτονα Γεωργίου Νομικού. Υπάρχουν δυο εκδοχές για την ονομασία του ναού: η πρώτη ότι βρέθηκε στον βράχο με τον σταυρό εικόνα του Αγίου Δημητρίου, η δεύτερη προς τιμή του κτηματία της περιοχής και δωρητή το 1880 Δημήτριου Δέδε. Ο δεύτερος μεγαλύτερος ναός των Ταμπουριών στα ΝΔ της συνοικίας είναι της Υπαπαντής ο οποίος είναι καθαρά προσφυγικός, θεμελιώθηκε το 1924 μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και λειτούργησε για πρώτη φορά από το 1929, με την χρηματική ενίσχυση των ευλαβών ενοριτών οικοδομήθηκε πίσω από αυτόν πενταώροφο πνευματικό κέντρο. Ο Ναός του Αγίου Παντελεήμονος Κερατσινίου κτίσθηκε επίσης από Μικρασιάτες προερχόμενους από τη Σμύρνη και το Ικόνιο (όπως το χωριό Ανακού της Καππαδοκίας). Κοντά στην εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπους, βρίσκεται ο καθεδρικός ναός "Κοίμηση της Θεοτόκου" της μητρόπολης Πειραιά και Σαλαμίνας των παλαιοημερολογιτών.

Το Θεμιστόκλειο γυμναστήριο

Στα Ταμπούρια οικοδομήθηκε το πρώτο Δημοτικό Γυμναστήριο του Πειραιά το Θεμιστόκλειο με πρωτοβουλία του δήμαρχου Πειραιά Μιχάλη Μανούσκου το 1939 στα δυτικά της πόλης επί της οδού Υπαπαντής. Η επίσημη τελετή παράδοσης και τα επίσημα εγκαίνια του Θεμιστόκλειου Γυμναστηρίου έλαβαν χώρα στις 15 Ιουνίου του 1940, παρουσίας του Εθνικού κυβερνήτη Ιωάννη Μεταξά, του Υπουργού διοίκησης Πρωτευούσης Κωνσταντίνου Κοτζιά, του Δημάρχου Πειραιώς Μ. Μανούσκου, καθώς και των λοιπών δημάρχων των δήμων του Πειραιά. Λίγους μήνες πριν τα εγκαίνια του γυμναστηρίου ο δήμαρχος Μ. Μανούσκος δημιούργησε πλατεία απέναντι από αυτό στην οποία μεταφέρθηκε κεφαλή του Θεμιστοκλή, τα εγκαίνια της πλατείας και του γυμναστηρίου έγιναν ταυτόχρονα από τον κύριο Μανούσκο. Το Θεμιστόκλειο διαθέτει γήπεδα στίβου, μπάσκετ, ντους, αποδυτήρια, γραφεία και θέσεις επισήμων σε συνολικό μήκος 106 μέτρα, η εξέδρα βρίσκεται πάνω από την κύρια είσοδο στην Οδό Υπαπαντής με χωρητικότητα 500 φιλάθλων. Την δεκαετία του 1950 το Θεμιστόκλειο Γυμναστήριο ανακαινίστηκε και επισκευάστηκε από τον δήμαρχο Πειραιά Δημήτρη Σαπουνάκη.

Παραπομπές

Πηγές

Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος ΚΒ, σελ. 779.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Υπαπαντή Κυρίου Ιερός ναός Αγίου Δημητρίου Ταμπουρίων Το Θεμιστόκλειο Γυμναστήριο Πειραιά (1939) Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΑΜΠΟΥΡΙΩΝ Κοίμηση της Θεοτόκου