Το Συκάμινο είναι χωριό της βορειοανατολικής Αττικής, στο ευρύτερο συγκρότημα των Ωρωπίων. Ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 910 κάτοικοι. Εντοπίζεται 2 χμ δυτικά του Ωρωπού, στην αριστερή όχθη του Ασωπού ποταμού. Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Μαγγίνας και το παρατσούκλι του Καλακρασάς. Η ονομασία του Συκαμίνου προήλθε από τις πολλές μουριές (συκαμινιές) που υπάρχουν στο χωριό.

Ιστορία

Στην εποχή της φραγκοκρατίας αποτελούσε οχυρό. Η παλαιότερη γραπτή μνεία στο Συκάμινο γίνεται το 1381, όταν η βασίλισσα Σίβυλλα της Αραγωνίας έστειλε γράμμα στον Μέγα Μαγίστρο των Ιωαννίτων Ιπποτών σχετικά με την διοίκηση του κάστρου. Οι Ιωαννίτες παρέμειναν κάτοχοι του κάστρου μέχρι το 1394, οπότε και τα κάστρα Συκάμινου και Ωρωπού πέρασαν στην κατοχή του Αντώνιου Ατσαγιόλι, ο οποίος ήταν Δούκας των Αθηνών. Η οικογένεια των Ατσαγιόλων διατήρησε την περιοχή στην κατοχή της μέχρι το 1460, οπότε και κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς Τούρκους. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας η περιοχή του Συκάμινου αποτελούσε τσιφλίκι, το οποίο αγοράστηκε από τον Ιωάννη Παπαρρηγόπουλο μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας. Στη συνέχεια το κτήμα περιήλθε στην ιδιοκτησία του Αναγκαστικού Συνεταιρισμού Συκάμινου και του προσφυγικού συνεταιρισμού από τα Βρύουλα της Μικράς Ασίας. Το Συκάμινο σήμερα ανήκει διοικητικά στον Δήμο Ωρωπού. Πορεία του πληθυσμού:

Διοικητικές μεταβολές

Με την εφαρμογή της πρώτης διοικητικής διαίρεσης το Συκάμινο εντάχθηκε αρχικά στον δήμο Ωρωπού της επαρχίας Θηβών. Το 1840 εντχθηκε στον δήμο Περαίας της επαρχίας Αττικής ο οποίος το 1871 μετονομάστηκε σε δήμος Ωρωπίων. Στον δήμο Ωρωπίων παρέμεινε μέχρι το 1912 οπότε με την εφαρμογή της τότε διοικητικής διαίρεσης εντάχθηκε στην νεοσύστατη κοινότητα Ωρωπού. Το 1929 αποσπάστηκε από την κοινότητα Ωρωπού και αποτέλεσε έδρα νέας κοινότητας, της κοινότητας Συκαμίνου που συμπεριέλαβε στην πορεία και τους οικισμούς Καμάρι, Κατηφόρι, Νέο Συκάμινο και Πευκιάς. Η κοινότητα Συκαμίνου διατηρήθηκε μέχρι τα τέλη του 2010 ενώ από την 1η Ιανουαρίου θα αποτελέσει μέρος του νέου διευρυμένου δήμου Ωρωπού.

Αξιοθέατα

Εντός του χωριού βρίσκεται ο ναός των Αγίων Τεσσαράκοντα είναι ένας μικρός ναός με τη μορφή ελεύθερου σταυρού με τρούλο. Ο τρούλος είναι οκτάγωνος και σε κάθε γωνία βρίσκεται μικρός κίονας από μάρμαρο και αποτελεί απομίμηση αθηναϊκού τρούλου. Πιθανόν είχε καταπέσει στο παρελθόν και στη συνέχεια ανακατασκευάστηκε. Ο Αναστάσιος Ορλάνδος χρονολόγησε τον ναό στον 13ο αιώνα. Στο εσωτερικό του δεν σώζονται τοιχογραφίες. Σε κοντινή απόσταση, στο κοιμητήριο του χωριού, βρίσκεται ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, στον οποίο βρίσκονται εντοιχισμένα γλυπτά των βυζαντινών χρόνων. Ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου χρονολογείται από τους μεταβυζαντινούς χρόνους. Σε λόφο νότια του χωριού βρίσκεται ο ναός της Αγίας Ελεούσας. Ανήκει στους συνεπτυγμένους σταυροειδείς ναούς με τρούλο, δηλαδή η βόρεια και η νότια κεραία βρίσκονται εντός των εξωτερικών τοίχων, όμως η μορφή του έχει αλλοιωθεί από μεταγενέστερες επεμβάσεις. Ο τρούλος είναι αθηναϊκού τύπου. Η τοιχοδομία του ακολουθεί τον πλινθοπερίκλειστο τύπο. Χαρακτηριστικό στοιχείο του ναού αποτελεί το γοτθικό θύρωμα στον νότιο τοίχο. Ο ναός χρονολογήθηκε από τον Χαράλαμπο Μπούρα στον 13ο αιώνα.

Δείτε επίσης

Κοινότητα Συκάμινου

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Δήμος Ωρωπού, Συκάμινο