Το Μοναστηράκι είναι κεντρική συνοικία της Αθήνας γύρω από την Πλατεία Μοναστηρακίου, η οποία εκτείνεται στη νότια πλευρά της οδού Ερμού, από το ύψος της Πλατείας Μητροπόλεως έως την Πλατεία Θησείου. Γειτνιάζει με τις συνοικίες του Ψυρρή, της Πλάκας και του Θησείου. Η ονομασία της προέρχεται από την παλιά εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αθήνας, που βρίσκεται χτισμένη επί της πλατείας, και παλαιότερα ήταν μετόχι μοναστηριού και συγκεκριμένα, της Μονής Καρέα στον Υμηττό. Στην Πλατεία Μοναστηρακίου δεσπόζει επίσης το παλιό Τζαμί Τζισταράκη που έχει κατασκευαστεί το 1759 και το οποίο σήμερα στεγάζει παράρτημα του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης. Η περιοχή του Μοναστηρακίου εθεωρείτο διαχρονικά μέρος της συνοικίας του Ψυρρή, η οποία έφτανε μέχρι το Θησείο και τα όρια της Πλάκας. Άρχισε να υφίσταται ως ξεχωριστή συνοικία μετά τη διάνοιξη της οδού Ερμού το 1835.

Αξιοθέατα

Η εκκλησία

Στην πλατεία βρίσκεται το καθολικό παλαιάς μονής της περιοχής. Την εποχή της Φραγκοκρατίας ήταν ιδιόκτητη Μονή του Νικολάου Μπονεφατσή. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας αναφέρεται ως μετόχι της Μονής Τίμιου Προδρόμου Καρέα που βρίσκεται στον Υμηττό. Κατά τα νεότερα χρόνια μεταβλήθηκε σε ενοριακό ναό της περιοχής, όπου τιμάται η Κοίμηση της Θεοτόκου και πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου («Δεκαπενταύγουστος»).

Το τζαμί

Το τζαμί χτίστηκε από τον Τούρκο βοεβόδα Τζισταράκη το 1759 με υλικό παρμένο από παλαιά κτίρια. Για το μαρμαροκονίαμα των τοίχων, ανατινάχτηκε η 17η κολώνα του Ναού του Ολυμπίου Διός. Οι παλιοί Αθηναίοι πίστευαν ότι κάτω από κάθε κίονα του ναού βρισκόταν παγιδευμένη μία κατάρα, κάτι που επιβεβαιώθηκε με το ξέσπασμα λιμού στην πόλη. Σύμφωνα με τον ίδιο μύθο, ο ναός του Διός θρήνησε τόσο δυνατά την καταστροφή της στήλης, που εκείνο το βράδυ κανείς δεν κοιμήθηκε στην Αθήνα. Ηρέμησε μόνο με τη δολοφονία του βοεβόδα. Μετά την Επανάσταση του 1821, το κτήριο είχε διάφορες χρήσεις για πάνω από έναν αιώνα, ενώ το 1924 μετατράπηκε σε λαογραφικό μουσείο. Ο Γεώργιος Δροσίνης προσέφερε δύο πολύτιμες συλλογές, τα έπιπλα, σκεύη και εικόνες από τον Δανό Κ. Πελφ και τα ιαπωνικά αγγεία του Γρ. Μάνου. Το μετονόμασε σε Εθνικό Μουσείο Κοσμητικών Τεχνών. Σήμερα, το τζαμί στεγάζει παράρτημα του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης και φιλοξενεί πλούσια συλλογή κεραμικών, κυρίως προερχόμενα από τη Μικρά Ασία.

Ο σταθμός του Μετρό

Ο Σταθμός Μοναστηρακίου είναι κομβικός σταθμός του μετρό της Αθήνας, επί της γραμμής 1, στη χιλιομετρική θέση 9,069 από το σταθμό Πειραιά, και επί της γραμμής 3 του Αττικού Μετρό. Εγκαινιάστηκε στις 17 Μαΐου του 1895 και αρχικό όνομα του σταθμού ήταν Μοναστήριον, το οποίο έχει διατηρηθεί στις πινακίδες του σταθμού της γραμμής 1. Είναι εν μέρει υπαίθριος, τύπου ανοικτού ορύγματος, και εν μέρει υπόγειος, σε τοξοειδή ανάπτυξη και διαθέτει δύο πλευρικές αποβάθρες. Η σημερινή του μορφή ανάγεται στο 2003, όταν έγιναν έργα εκσυγχρονισμού του παλαιότερου σταθμού και ταυτόχρονα εγκαινιάστηκε ο σταθμός που εξυπηρετεί τη γραμμή 3 που είναι εξ ολοκλήρου υπόγεια.

Το παζάρι

Κοντά στην πλατεία Μοναστηρακίου, βρίσκεται η πλατεία Αβησσυνίας, που βρίσκεται και το παζάρι ("Γιουσουρούμ"), παλιότερα γνωστό για τα παλαιοπωλεία. Σήμερα οι παλιατζήδες και οι μικροπωλητές εξακολουθούν να είναι αρκετοί αν και τα περισσότερα καταστήματα πουλάνε καινούργια προϊόντα, ως επί το πλείστον τουριστικά είδη και προϊόντα ένδυσης και υπόδησης (κυρίως ρούχα).

Πρόσωπα

Μιχαήλ Μαρμαρινός, σκηνοθέτης.

Φωτοθήκη

Παραπομπές

Βιβλιογραφία

Μιχελή, Λίζα (1986). Μοναστηράκι - Από το Σταροπάζαρο στο Γιουσουρούμ. Εκδόσεις Ωκεανίδα. ISBN 9788880002949.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

360° Virtual tour Monastiraki 360° Virtual tours of Monastiraki & Plaka Photo Gallery of Monastiraki Απ' το Σταροπάζαρο στο Γιουσουρούμ (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)