Η Μάνδρα είναι περιοχή της Δυτικής Αττικής. Βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του Ράριου-Θριάσιου Πεδίου, ανάμεσα στις αρχαίες ιστορικές περιοχές της Ελευσίνας και των Μεγάρων, στους πρόποδες του πευκόφυτου Όρους Πατέρας. Αποτελεί έδρα του δήμου Μάνδρας – Ειδυλλίας (ενός εκ των μεγαλύτερων σε έκταση δήμων) και των ιστορικών Κούντουρων Αττικής γνωστών για την ηρωϊκή δράση τους το 1821. Στην έκταση του Δήμου περιλαμβάνονται οι αρχαίες πόλεις των Ελευθερών και της Μυουπόλεως στον Κιθαιρώνα. Από την αρχαία πόλη των Ελευθερών καταγόταν ο περίφημος Μύρωνας ο αρχαιότερος ονομαστός γλύπτης ο οποίος μεταξύ άλλων έργων φιλοτέχνησε και τον γνωστό Δισκοβόλο. Η περιοχή της Μάνδρας διαθέτει μια από τις πιο εκτεταμένες εγκαταστάσεις εφοδιαστικής (logistics) της Αττικής. Επίσης στη Μάνδρα λειτουργεί το μεγαλύτερο λατομείο αδρανών υλικών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης της εταιρείας «Χάλυψ» στη θέση Κεραμιδέζα. Η περιοχή έχει την όψη ήσυχης προαστιακής κωμόπολης η οποία διαθέτει πλείστες πευκόφυτες εκτάσεις π.χ δάση Κιάφας, Κωστηλί, Μακελάρη κ.α. ενώ η αστική εικόνα είναι κυρίως κατοικίες που διαθέτουν κήπο. Μέχρι την εποχή της κυρίως βιομηχανικής ανάπτυξης οι κάτοικοι της περιοχής επένδυαν κυρίως στην καλλιέργεια της ελιάς ενώ μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού απασχολούνταν στη ρητινοκαλλιέργεια λόγω των προαναφερθεισών μεγάλων πευκόφυτων εκτάσεων. Μανδραίοι ήσαν επί το πλείστον και οι ιδιοκτήτες των μεγάλων βιομηχανιών επεξεργασίας ρητίνης της Ελευσίνας καθώς και οι ιδρυτές της εταιρείας ΙΡΙΣ της πρώτης βιομηχανίας ελαιοχρωμάτων της Ελλάδας.

Ιστορικά στοιχεία και Μνημεία

Η Μάνδρα στη σημερινή της θέση χτίστηκε επί Τουρκοκρατίας το 1816 από κατοίκους των ορεινότερων Κούντουρων. Ο Γάλλος Φρανσουά Πουκεβίλ κατά την περιήγηση του το 1815 πάντως αναφέρει στο έργο του Ταξίδι στην Ελλάδα τη Μάνδρα ως το «χωριό του Κιθαιρώνα». Με τη σταδιακή εγκατάλειψη των Κούντουρων η Μάνδρα αναπτύχθηκε πληθυσμιακά. Με την εφαρμογή της πρώτης διοικητικής διαίρεσης η Μάνδρα εντάχθηκε αρχικά στον τότε διευρυμένο δήμο Ελευσίνας του οποίου αποτέλεσε την αρχική του έδρα. Με την εφαρμογή της διοικητικής διαίρεσης του 1912 αποτέλεσε ξεχωριστή κοινότητα η οποία συμπεριέλαβε και τον οικισμό της Οινόης. Το 1919 η Οινόη αποσπάστηκε από την κοινότητα Μάνδρας, συγκροτώντας ξεχωριστή κοινότητα. Η κοινότητα Μάνδρας αναγνωρίστηκε σε δήμο το 1946. Ο δήμος Μάνδρας διατηρήθηκε μέχρι τα τέλη του 2010 ενώ από την 1η Ιανουαρίου 2011 αποτελεί μέρος στο νέο διευρυμένο δήμο Μάνδρας – Ειδυλλίας, του οποίου έδρα ορίστηκε η Μάνδρα. Μνημεία της περιοχής αποτελούν τα ερείπια της αρχαίας πόλεως και του φρουρίου των Ελευθερών στη θέση Κάζα, η ονομαστή βυζαντινή μονή του Οσίου Μελετίου Κιθαιρώνα η οποία χρονολογείται από τον 11ο αιώνα και οριοθετείται στα ερείπια της αρχαίας Μυουπόλεως στην οποία επίσης βρίσκεται το θαυματουργό σκήνωμα του Οσίου, ο βυζαντινός ναΐσκος του Αγίου Ιωάννη στη θέση Κόρακα με τις ωραίες αγιογραφίες, ο ναός Παμμέγιστων Ταξιαρχών με το ιδιαίτερης τεχνοτροπίας μαρμάρινο κωδωνοστάσιο του 1860 καθώς και ο Μητροπολιτικός Ναός Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης αρχιτεκτονικό έργο του Ερνστ Τσίλλερ ο οποίος θεμελιώθηκε το 1893 και κόστισε το ογκώδες για την εποχή ποσό των 120 χιλιάδων δραχμών εγκαινιάστηκε δε παρουσία του μετέπειτα Πρωθυπουργού Στέφανου Δραγούμη ο οποίος εκτός των άλλων διαθέτει και συλλογή εικόνων του ζωγράφου Πολυχρόνη Λεμπέση και τέλος η καλαίσθητη Μονή της Παναγίας Γοργοεπηκόου με την πανοραμική θέα του Θριάσιου Πεδίου και του Ελευσινιακού Κόλπου. Στις 15 Νοεμβρίου 2017, η πόλη βίωσε μια πολύ μεγάλη πλημμύρα, κατά την οποία 27 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.

Πληθυσμός

Η Μάνδρα παρουσιάζει αύξηση πληθυσμού τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 12.792 κατοίκους. Πορεία του πληθυσμού:

Προσωπικότητες

Νικόλαος Ρόκας (στρατιωτικός), βουλευτής Μεγαρίδος και Μακεδονομάχος, προς τιμή του οποίου έχει αφιερωθεί η κεντρική οδός της πόλης και το πλησίον στρατόπεδο Κωνσταντίνος Ρόκας, Πρύτανης του Παν/μίου Αθηνών και Υπουργός Νικόλαος Ρόκας (νομικός), Ομότιμος Καθηγητής Παν/μίου Αθηνών Νικόλαος Σταύρου Ρόκας ή Ζερβονικόλας, στρατηγός και αρχηγός στην Κρητική Επανάσταση του 1821 προς τιμή του οποίου κάθε χρόνο διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις, γνωστές ως Ζερβονικόλεια Αλέξανδρος Σακελλαρίου, ναύαρχος και υπουργός Γεώργιος Νικολαΐδης, στρατηγός γνωστός σαν «Καπετάν Μάνδρας». Βουλευτής Μεγαρίδος και έπειτα Αττικοβοιωτίας, Παναγιώτης Νικολαΐδης, στρατηγός, υπασπιστής των Βασιλέων και υπουργός Ευάγγελος Δ. Κοροπούλης, αρχηγός Μακεδονομάχος «Καπετάν Κολιός», ταγματάρχης αξιωματικός της Οροφυλακής το 1821 Παπακωνσταντίνου Α. Κωνσταντίνος (Υποστράτηγος), διοικητής της XIV (14ης) Μεραρχίας κατά τη Μάχη των Οχυρών 6-9 Απριλίου 1941, εναντίον των ναζιστικών γερμανικών δυνάμεων.

Δείτε επίσης

Κούντουρα Αττικής Δήμος Μάνδρας - Ειδυλλίας

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Πληροφορίες