Ο Κόκκινος Μύλος είναι συνοικία της Πάτρας και βρίσκεται στο νότιο τμήμα της πόλης. Πριν την εφαρμογή της διοικητικής μεταρρύθμισης «Καλλικράτης» (Ιανουάριος 2011) ανήκε εξίσου στην Πάτρα, ως τμήμα του πρώην Νότιου Δημοτικού Διαμερίσματος του «καποδιστριακού» Δήμου Πατρέων, και στην Παραλία Πατρών, αποτελώντας το σύνορο ανάμεσα στους πρώην «καποδιστριακούς» δήμους Πατρέων και Παραλίας. Γειτνιάζει στα βόρεια με τη συνοικία Ιτιές, με την οποία ταυτίζεται συχνά ώστε να θεωρείται μέρος της, στα ανατολικά με τη συνοικία Λεύκα (πρώην Μποτοβάγια) και στα νότια με τις συνοικίες Εύα, Ηπειρώτικα και Μαραγκόπουλου της Παραλίας Πατρών. Ο Κόκκινος Μύλος μαζί με την διπλανή περιοχή των Ιτεών αποτελούν εκκλησιαστικά μία ενορία, αυτήν του «Αγίου Γεωργίου Ιτεών και Κοκκίνου Μύλου».

Ονομασία

Το όνομα της περιοχής προέρχεται, κατά μία άποψη, από έναν μύλο που βρισκόταν δίπλα στον ποταμό Γλαύκο, ο οποίος ήταν κτισμένος σε κοκκινόχωμα και κινούνταν με τα νερά του ποταμού. Σύμφωνα με άλλες προφορικές μαρτυρίες, η ονομασία της περιοχής προέρχεται από πίνακα ζωγραφικής με θέμα έναν κόκκινο μύλο ο οποίος βρισκόταν σε ορατό σημείο σε ένα από τα λεγόμενα «εξοχικά κέντρα» που υπήρχαν παλιά στην περιοχή, θέμα αξιοπρόσεκτο ωστόσο που κατέληξε η αναφορά σε αυτό να επικρατήσει ως ονομασία της περιοχής.

Ιστορία

Μέχρι τη δεκαετία 1960, σύμφωνα κυρίως με προφορικές μαρτυρίες, η παραλία των Ιτεών-Κόκκινου Μύλου εθεωρείτο ίσως η καλύτερη παραλία της πόλης της Πάτρας, η οποία συγκέντρωνε πλήθος λουομένων. Υπήρχαν στην περιοχή και μερικά εστιατόρια («εξοχικά κέντρα», όπως ονομάζονταν τότε), τα οποία φημίζονταν για τις σπεσιαλιτέ τους, με πιο γνωστά αυτά των Μπονάνου, Τσακίρη και Γαλιατσάτου. Η εξυπηρέτηση των κατοίκων της περιοχής, αλλά και των λουομένων, γίνεται ήδη από τη δεκαετία του 1930 μέσω αστικής συγκοινωνίας σε τακτική καθημερινή βάση. Η περιοχή (μέχρι και τα Τσουκαλαίικα) καλύπτεται από τη γραμμή Νο.5 του αστικού ΚΤΕΛ Πάτρας. Αργότερα, κυρίως λόγω των βιομηχανικών και αστικών λυμάτων της περιοχής, των επιχωματώσεων της παραλίας για τη διαπλάτυνση της παραλιακής/εθνικής οδού, της αυξημένης δόμησης λόγω της επέκτασης του αστικού συγκροτήματος της Πάτρας στα ΝΔ κ.λπ., η περιοχή έχασε την «εξοχική» φυσιογνωμία της και άρχισε να παρακμάζει. Η κολύμβηση στην περιοχή έχει απαγορευτεί ήδη από τις αρχές δεκαετίας 1980.

Συγκοινωνίες

Βασική οδική αρτηρία της συνοικίας είναι η παραλιακή λεωφόρος Ακτή Δυμαίων και η προέκτασή της, η Πατρών-Πύργου (η ονομασία της παραλιακής οδού αλλάζει με την είσοδο στα διοικητικά όρια της Παραλίας Πατρών), στην οποία και βρίσκονται οι περισσότερες επιχειρήσεις της συνοικίας π.χ. καφετέριες, βουλκανιζατέρ, βενζινάδικα, supermarket, καταστήματα με είδη αλιείας, μάντρες αυτοκινήτων και γεωργικών μηχανημάτων, εταιρίες μεταφορών, εταιρίες επεξεργασίας ξύλου κ.λπ., περίπου 30 τον αριθμό. Βρίσκεται πολύ κοντά τόσο στην Έξοδο 4 της Περιμετρικής Οδού Πάτρας μέσω της λεωφόρου Ανδρέα Παπανδρέου (ανάμεσά της περνάει ο χείμαρρος Παναγίτσα) όσο και στις εκβολές του ποταμού Γλαύκου (κατεύθυνση προς Πάτρα) και το νέο λιμάνι της Πάτρας (νότια είσοδος). Η περιοχή εξυπηρετείται από τις 29 Φεβρουαρίου 2020 από τη Γραμμή 2 του Προαστιακού Σιδηρόδρομου Πάτρας μέσω της κοντινής στάσης «Ιτιές - Άγ.Γεώργιος / Ities - Ag.Georgios» στις Ιτιές ενώ στη θέση «Εύα»/«Στάση Τσιρογιάννη» της Παραλίας, επί των οδών «25ης Μαρτίου» και «Σουνίου», βρίσκεται η επίσης κοντινή στάση «Παραλία / Paralia».

Αθλητισμός

Παλαιότερα, το 1969, η συνοικία είχε τη δική της ποδοσφαιρική ομάδα, την «Αναγέννηση Κόκκινου Μύλου», η οποία έπαιξε στην τρίτη ερασιτεχνική κατηγορία της τότε Ε.Π.Σ. Πάτρας.

Φυσιογνωμία

Στα νότια όρια της συνοικίας διοργανωνόταν παλιότερα -κάθε Ιούνιο και σχεδόν επί μια εικοσαετία- εμποροπανήγυρη, η οποία αποτελούσε θεσμό για την περιοχή αλλά πλέον έχει καταργηθεί. Η λειτουργία της κάθε χρονιά προκαλούσε την αντίδραση του Εμπορικού Συλλόγου Πάτρας. Στο χώρο της εμποροπανήγυρης διοργανώθηκε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 2010 το διήμερο «Event Super Trial 4x4», που προσέλκυσε πλήθος κόσμου. Στον χώρο που πραγματοποιούνταν η εμποροπανήγυρις ξεκίνησαν το 2017 εργασίες για την ανάπλασή του και κατασκευή παραθαλάσσιου πάρκου με επαρκή φωτισμό, δρομάκια, παγκάκια, παιδική χαρά, πάρκινγκ κ.ά., καθώς και skate park. Το έργο ολοκληρώθηκε το 2018 με τη δημιουργία του Πάρκου Κόκκινου Μύλου, έκτασης 15 στρεμμάτων με γκαζόν, φωτισμό, νερό και παιδική χαρά, το οποίο δόθηκε προς χρήση στην κοινωνία της Πάτρας. Στα όρια της συνοικίας βρίσκεται και ο Βιολογικός Καθαρισμός της Πάτρας, έργο σημαντικό για την πόλη αλλά και για τον επιβαρυμένο από τα αστικά λύματα Πατραϊκό Κόλπο, ο οποίος ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2001, ενώ τα εγκαίνιά του πραγματοποιήθηκαν το Μάιο του 2002 με συναυλία εντός του χώρου του γνωστού συγκροτήματος Πυξ Λαξ. Συχνά βέβαια υπάρχουν αντιδράσεις των κατοίκων της περιοχής λόγω της δυσοσμίας που εμφανίζεται κάποιες φορές. Επιστημονικές μελέτες υγιεινής κάνουν λόγω για υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των περιοίκων λόγω του Βιολογικού Καθαρισμού. Μέχρι το 2018 και τη δημιουργία του εκεί δημοτικού πάρκου, συχνό φαινόμενο στην ευρύτερη περιοχή ήταν το περιστασιακό πρόβλημα των περιφερόμενων Ρομά και οι δράσεις και αντιδράσεις που πηγάζουν από αυτό, κυρίως λόγω της εγκατάλειψης της περιοχής και της αδιαφορίας μέχρι τότε για αυτήν. Χαρακτηριστικό επίσης είναι το παράδειγμα της εγκατάλειψης του κυλικείου που κατασκευάστηκε, το οποίο έγινε χώρος προσωρινής διαμονής περιφερόμενων Ρομά. Προβλήματα που χαρακτηρίζουν επίσης την υποβάθμιση της περιοχής είναι τόσο το θέμα του εγκαταλελειμμένου παραλιακού μετώπου της ευρύτερης περιοχής όσο και αυτό των κακοτεχνιών, που οδηγούν σε συχνά πλημμυρικά επεισόδια κατά τη διάρκεια κακοκαιρίας και έντονων βροχοπτώσεων παρόλες τις «παρεμβάσεις» που έγιναν.

Παραπομπές και υποσημειώσεις

Πηγές

Μιχάλης Βασιλάκης, «Οι Ιτιές δεν είναι παραλία;», εφημ. Πελοπόννησος, φύλλο 02/11/2013, σελ. 9. ΔΕΥΑΠ, Εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων Δήμου Πατρέων, χ.χ. (ηλεκτρονικό έγγραφο) Δ. Καρατζά, Χ. Χαραλάμπους, Δ. Γκότση, Γ. Λύρα, Πάτρα, ονομάτων επίσκεψις, Έκδοση των εφημερίδων «Εθνικός Κήρυξ των Πατρών» και «Ημερήσιος Κήρυξ των Πατρών», Πάτρα 1995. Ν.Ι. Λυμπέρη, Οδηγός Πατρών, Πάτρα 2005, 4η έκδοση.

Βιβλιογραφία

Γεώργιος Ι. Ανδρουτσόπουλος, Όψεις ενοριακής διοικητικής οργανώσεως στην Εκκλησία των Πατρών κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα (1830-1930) (με βάση ανέκδοτες αρχειακές πηγές), Εκδόσεις Πελοπόννησος, Πάτρα 2017. ISBN 978-618-83426-0-6.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Φωτογραφική παρουσίαση του 2014 της ακτογραμμής στο ύψος της περιοχής του Κόκκινου Μύλου Πάτρας: γενικό πλάνο Αρχειοθετήθηκε 2019-04-06 στο Wayback Machine., 1o γενικό πλάνο Αρχειοθετήθηκε 2019-04-06 στο Wayback Machine., 1o γενικό πλάνο (στα δεξιά της φωτογραφίας) Αρχειοθετήθηκε 2019-04-06 στο Wayback Machine., 2o γενικό πλάνο Αρχειοθετήθηκε 2019-04-06 στο Wayback Machine., 3o γενικό πλάνο a (στα αριστερά της φωτογραφίας Αρχειοθετήθηκε 2019-04-06 στο Wayback Machine., 3o γενικό πλάνο b (στα αριστερά της φωτογραφίας) Αρχειοθετήθηκε 2019-04-06 στο Wayback Machine., 1ο τμήμα Αρχειοθετήθηκε 2019-04-06 στο Wayback Machine., 2ο τμήμα Αρχειοθετήθηκε 2019-04-06 στο Wayback Machine.. tripinview.com. Ανακτήθηκε: 05/04/2019. Ο Κόκκινος Μύλος στο χάρτη. openstreetmap.org. Ανακτήθηκε: 12/07/2018. Ο Κόκκινος Μύλος στο χάρτη. wikimapia.org. Ανακτήθηκε: 23/03/2016.