Το Καπανδρίτι είναι χωριό της Βορειανατολικής Αττικής. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 340 μέτρων στις ανατολικές απολήξεις της Πάρνηθας. Συνορεύει με το Πολυδένδρι, τον Βαρνάβα, τις Αφίδνες, τον Άγιο Στέφανο, τον Μαραθώνα,την αγροτική και ταυτόχρονα πολυτελή Σταμάτα και τον Κάλαμο. Ανήκει διοικητικά στον Δήμο Ωρωπού. Ο πληθυσμός του Καπανδριτίου είναι 3.359 κάτοικοι, σύμφωνα με την απογραφή του 2011.

Ιστορικά στοιχεία

Το Καπανδρίτι δημιουργήθηκε από Αρβανίτες εποίκους μεταξύ του 14ου και 15ου αιώνα, την περίοδο που εγκαταστάθηκαν Αρβανίτες στις περισσότερες περιοχές της Αττικής. Το όνομά του οφείλεται σε Βυζαντινό αξιωματούχο με επώνυμο που διατηρούσε τιμάριο στην περιοχή από τον 12ο αιώνα. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας υπήρξε κεφαλοχώρι της ευρύτερης περιοχής. Μετά την απελευθέρωση το Καπανδρίτι υπήρξε έδρα του δήμου Μαραθώνος στο διάστημα 1840-41 και έδρα της τοπικής κοινότητας Καπανδριτίου στο διάστημα 1912-2010. Μια λαϊκή ερμηνεία του ονόματος Καπανδρίτι εξηγεί την ονομασία από το Κάπη τρίτη γιατί λόγω του ψυχρού κλίματος της περιοχής χρειάζονταν για να ζεσταθούν τρεις κάπες. Στην εποχή της Φραγκοκρατίας στον ελλαδικό χώρο, ανάμεσα στα 1380 ως 1425 εγκαταστάθηκαν Αρβανίτες στην περιοχή, τότε που άρχισε και ο εποικισμός της Αττικής. Αρχικά παίρνουν άδεια από το Δούκα των Αθηνών Ατζαγιόλη να εγκατασταθούν περιμετρικά της Αθήνας για την ενίσχυση της άμυνας της πόλης από διάφορες επιδρομές. Οι Αρβανίτες ήταν αξιόμαχοι στρατιώτες και απετέλεσαν τους φύλακες των Αθηνών. Στη βόρεια Αττική δημιούργησαν οικισμό γύρω από το σημερινό Καπανδρίτι όπου υπήρχαν πηγές νερού (Μηλιάτζι, Κωστηγγιάλεση, Αη Γιώργης) και ασχολήθηκαν με τη γεωργία και κυρίως με την κτηνοτροφία. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας το Καπανδρίτι ήταν ένα κεφαλοχώρι. Κατά το έτος 1800 σύμφωνα με έγγραφο της εποχής αριθμούσε 400-600 κατοίκους. Ανήκε σαν κοινότητα στο Πασσαλίκι της Καρύστου και υπαγόταν στο βοεβοδα της Λειβαδιάς. Στην κοινότητα Καπανδριτίου ανήκαν τότε οι οικισμοί Μάζι και Σπατατζίκι. Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους η κοινότητα υπάγεται στο Νομό Αττικής και Βοιωτίας και διοικητικά στο Δήμο Μαραθώνα μέχρι το 1912 οπότε ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη κοινότητα μαζί με το Πολυδένδρι (Μάζι) μέχρι το 1929.Τότε το Πολυδένδρι αποσπάστηκε από το Καπανδριτι και απετέλεσε ξεχωριστή κοινότητα. Το Πευκόφυτο (Σπατατζίκι) παρέμεινε στη κοινότητα Καπανδριτίου μέχρι το 1968 οπότε ενώθηκε με το Δήμο Αγίου Στεφάνου. Το Μικροχώρι (Βελλιατζίκι) προσαρτήθηκε το 1919 στην κοινότητα Καπανδριτίου όπου παραμένει μέχρι και σήμερα. Στα νεότερα χρόνια ο Ελευθέριος Βενιζέλος με τις αγροτικές μεταρρυθμίσεις και τον αναδασμό της γης έδωσε γη στους κατοίκους της περιοχής που ασχολήθηκαν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Ενώ μετά τη Μικρασιατική καταστροφή κλήροι μοιράστηκαν σε πρόσφυγες του Πόντου. Πορεία του πληθυσμού:

Διοικητικές μεταβολές

Με την εφαρμογή της πρώτης διοικητικής διαίρεσης της επαρχίας Αττικής το Καπανδρίτι εντάχθηκε στον διευρυμένο Δήμο Περαίας. Έναν χρόνο μετά, το 1836 εντάχθηκε στον Δήμο Μαραθώνος στον οποίο παρέμεινε μέχρι το 1912. Με την εφαρμογή της τότε διοικητικής διαίρεσης το Καπανδρίτι ορίστηκε έδρα της ομώνυμης κοινότητας Καπανδριτίου η οποία αρχικά συμπεριέλαβε στα όριά της, εκτός από το Καπανδρίτι, τους οικισμούς Μάζι (Πολυδένδρι), Βελλιατζίκι (Μικροχώρι) και Σπατατζίκι (Πευκόφυτο). Η κοινότητα διατηρήθηκε μέχρι τα τέλη του 2010 ενώ από την 1η Ιανουαρίου 2011 αποτελεί μέρος του νέου διευρυμένου δήμου Ωρωπού.

Δείτε επίσης

Κοινότητα Καπανδριτίου

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Δήμος Ωρωπού, Καπανδρίτι