Η Καλλιθέα είναι πολυπληθές προάστιο των Αθηνών και δήμος της Περιφερειακής Ενότητας Νοτίου Τομέα Αθηνών της Περιφέρειας Αττικής. Διαθέτει μόνιμο πληθυσμό 97.616 κατοίκους και έχει πυκνότητα πληθυσμού 20.550 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, αποτελώντας έτσι τον πιο πυκνοκατοικημένο δήμο της Ελλάδας. Ο οικιστικός πυρήνας της Καλλιθέας είναι η πλατεία Δαβάκη, που βρίσκεται περίπου 3 χιλιόμετρα νότια από το κέντρο της Αθήνας.

Οριοθέτηση

Η Καλλιθέα καταλαμβάνει μία μακρόστενη εν γένει έκταση. Εκτείνεται από τις οδούς Π. Τσαλδάρη και Λαγουμιτζή στα βορειοανατολικά έως τον Φαληρικό όρμο στα νοτιοδυτικά. Έχει όρια με τους Δήμους Αθηναίων, Νέας Σμύρνης, Παλαιού Φαλήρου και Μοσχάτου-Ταύρου. Από τα βορειοανατολικά προς τα νοτιοδυτικά, διατρέχεται από την κεντρική της λεωφόρο, τη Λεωφόρο Θησέως (Λεωφόρο Ελευθερίου Βενιζέλου πλέον), συνολικού μήκους περίπου 4 km. Στα νοτιοανατολικά οριοθετείται από τη Λεωφόρο Ανδρέα Συγγρού (από το ύψος της οδού Λαγουμιτζή έως τον Φαληρικό όρμο), η οποία τη χωρίζει από τη συνοικία του Νέου Κόσμου του Δήμου Αθηναίων, τη Νέα Σμύρνη και το Παλαιό Φάληρο. Στα νοτιοδυτικά καταλήγει στον Φαληρικό όρμο. Στα βορειοδυτικά οριοθετείται από την τεχνητή κοίτη του Ιλισού (από τις εκβολές της στον Φαληρικό όρμο έως το ύψος της οδού Φορνέζη), από τις οδούς Φορνέζη, Χανδρή, Κύπρου και Αρχιμήδους και από τις γραμμές του Ηλεκτρικού Σιδηροδρόμου (Γραμμής 1 του Μετρό) (από το ύψος του σταθμού Καλλιθέας έως το ύψος της οδού Π. Τσαλδάρη), οι οποίες τη χωρίζουν από το Μοσχάτο και τον Ταύρο. Στα βορειοανατολικά οριοθετείται από τις οδούς Π. Τσαλδάρη (από το ύψος των γραμμών του Ηλεκτρικού Σιδηροδρόμου έως το ύψος της Λεωφόρου Θησέως) και Λαγουμιτζή (από το ύψος της Λεωφόρου Θησέως έως το ύψος της Λεωφόρου Ανδρέα Συγγρού), οι οποίες τη χωρίζουν από τις συνοικίες των Άνω Πετραλώνων, του Φιλοπάππου και του Κουκακίου του Δήμου Αθηναίων. Σημειώνεται ότι από την περιοχή βορειοδυτικά του τμήματος των γραμμών του Ηλεκτρικού Σιδηροδρόμου από το ύψος της οδού Π. Τσαλδάρη έως το ύψος των οδών Φορνέζη και Χανδρή, μόνο το οικοδομικό τετράγωνο που περιλαμβάνει τις εγκαταστάσεις της Σιβιτανιδείου Σχολής εντάσσεται στα όρια του Δήμου Καλλιθέας. Επίσης, στα όρια της με τον Φαληρικό όρμο βρίσκεται το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), όπου στεγάζεται η Εθνική Βιβλιοθήκη και η Εθνική Λυρική Σκηνή. Το πάρκο που περιβάλλει τα κτήρια αυτά αποτελεί πολύτιμη διέξοδο για περίπατο, αθλοπαιδιές και άλλες δράσεις πολιτισμού για τους κατοίκους όχι μόνο της Καλλιθέας, αλλά και των νοτίων προαστίων.

Κλίμα

Η Καλλιθέα έχει ένα ήπιο μεσογειακό κλίμα με πολύ θερμά καλοκαίρια και ήπιους χειμώνες.

Ιστορία

Ο οικισμός της Καλλιθέας κατοικήθηκε για πρώτη φορά τον 19ο αιώνα, από την δεκαετία του 1870 και μετά. Ο έμπορος Λάσκαρις Λασκαρίδης, ο πανεπιστημιακός και συγγραφέας Γεώργιος Π. Κρέμος και ο νομικός Γεώργιος Φιλάρετος ήταν ανάμεσα στους πρώτους οικιστές (1884-1885) της Καλλιθέας. Από το 1922 εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες, ύστερα από την Μικρασιατική Καταστροφή. Η κοινότητα της Καλλιθέας ιδρύθηκε το 1925, οπότε ο οικισμός αποσπάστηκε από τον Δήμο Αθηναίων και το 1933 ανακηρύχθηκε ανεξάρτητος δήμος. Στην περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Καλλιθέα συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση (ΕΛΑΣ). Μεταξύ των κυριοτέρων γεγονότων της περιόδου υπήρξαν η ανατίναξη του Αμαξοστασίου Καλλιθέας των Τραμ στις 24 Αυγούστου 1943, η Μάχη της Οδού Μπιζανίου, μεταξύ 10 ΕΠΟΝιτών και κατοχικών δυνάμεων, στις 23-24 Ιουλίου 1944, καθώς και το Μπλόκο της Καλλιθέας στις 28 Αυγούστου του ίδιου έτους. Στην Καλλιθέα λειτούργησε επίσης το παράνομο Τυπογραφείο του Ε.Α.Μ., από την άνοιξη του 1942 έως τον Οκτώβριο του 1944, σε ειδική κρύπτη της οικίας επί της οδού Σκρα 31. Την δεκαετία του 1990, μετά τη διάλυση της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ), ο δήμος υποδέχθηκε Πόντιους παλιννοστούντες. Με την εφαρμογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας κατά το Πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011, ουδεμία μεταβολή επήλθε σύμφωνα με το άρθρο 1,§ 5.1.Β αυτού.

Εκπαίδευση

Στην Καλλιθέα εδρεύουν δύο πανεπιστήμια, το Πάντειο Πανεπιστήμιο Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών και το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, καθώς και η ιστορική Σιβιτανίδειος Δημόσια Σχολή Τεχνών και Επαγγελμάτων. Στον δήμο υπάρχουν 11 παιδικοί δημοτικοί σταθμοί, 25 δημόσια νηπιαγωγεία, 22 δημόσια δημοτικά σχολεία, 14 δημόσια γυμνάσια και 7 δημόσια λύκεια. Παράλληλα λειτουργούν 1 εσπερινό γυμνάσιο-λύκειο και 1 ιδιωτικό. Στην Καλλιθέα βρίσκονται επίσης τα ειδικά εκπαιδευτήρια τυφλών του Κ.Ε.Α.Τ. ("Οίκος Τυφλών") και το 1ο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Καλλιθέας.

Αθλητισμός

Γνωστά αθλητικά σωματεία του δήμου είναι:

Φιλαθλητικός Σύλλογος Καλλιθέας-Μοσχάτου-Ταύρου ο Γ.Σ. Καλλιθέας η Α.Ε. Καλλιθέας (τέως Α.Ε.Κ.Τ.) ο Παντζιτζιφιακός Α.Ο. η Α.Ε. Ίκαρος Καλλιθέας ο Α.Ο. Αετός Καλλιθέας ο Παναθλητικός Όμιλος Καλλιθέας Έσπερος ο Α.Ο. Φοίνικας Καλλιθέας ο Α.Σ. Ολυμπιακός Καλλιθέας η Αθλητική Ένωση Εσπερίδες Καλλιθέας ο Γ.Σ. Ίκαρος Καλλιθέας ο Πόλις Α.Σ. Καλλιθέας ο Α.Ο.Κ. Φαλήρου Το ποδοσφαιρικό τμήμα του Γ.Σ. Καλλιθέας αγωνίζεται στη Β΄ Εθνική, στο Δημοτικό Στάδιο Καλλιθέας «Γρηγόρης Λαμπράκης». Επίσης ο Γ.Σ. Καλλιθέας διατηρεί και τμήματα ενόργανης γυμναστικής και στίβου. Ο Παντζιτζιφιακός Α.Ο. διατηρεί τμήμα ποδοσφαίρου και αγωνίζεται στις τοπικές ερασιτεχνικές κατηγορίες. Ο Ίκαρος Καλλιθέας, ο Α.Ο. Αετός Καλλιθέας, ο Π.Ο.Κ. Έσπερος και η Α.Ε. Καλλιθέας διατηρούν τμήματα καλαθοσφαίρισης και αγωνίζονται η πρώτη στη Β΄ Εθνική, και οι υπόλοιπες στην Α΄ ΕΣΚΑΝΑ. Όμως από το 2009 ο Ίκαρος συγχωνεύθηκε με τον Έσπερο και η νέα ομάδα που δημιουργήθηκε αγωνίζεται στην Α2. Ο Α.Ο. Φοίνικας Καλλιθέας με έτος ίδρυσης το 1947 διατηρεί σωματείο κλασικού ποδοσφαίρου (11Χ11) της ΕΠΣ Αθηνών. Ο Ολυμπιακός Καλλιθέας, με έτος ίδρυσης το 1993, διατηρεί σωματείο ποδοσφαίρου σάλας (5Χ5) της Πανελλήνιας Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Σάλας. Επίσης, ο Ίκαρος Καλλιθέας διατηρεί τμήμα ποδοσφαίρου και αγωνίζεται στη ΕΠΣ Πειραιά.

Μνημεία

Στην Καλλιθέα υπάρχουν πολλά κτήρια και μνημεία όπως:

Μνημείο Εκτελεσθέντων Αντιστασιακών 1944 (24/8/1944), επί της οδού Περικλέους. Η «Οικία Λασκαρίδου» (σήμερα Δημοτική Πινακοθήκη «Σοφία Λασκαρίδου» στη συμβολή των οδών Λασκαρίδου και Φιλαρέτου). «τα Πέτρινα στου Χαροκόπου». Το 1909, η «Ανώνυμη Μετοχική Εταιρεία Οικοδομικών Επιχειρήσεων», κατασκευάστρια εταιρεία και των πρώτων οικιών του νεοϊδρυθέντος (1884) οικισμού και μετέπειτα δήμου, κατασκεύασε στην περιοχή του Χαροκόπου, 50 πανομοιότυπες πέτρινες διώροφες οικίες, εξαιρετικής αρχιτεκτονικής, βασισμένες σε σχέδια του γνωστού Γερμανού αρχιτέκτονα, Ερνέστου Τσίλερ. Από την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου υπάρχουν πολλά ιστορικά κτήρια όπως το «Διατηρητέο κτίριο Π.Ε.Α.Ν.», κτήριο της εποχής του Μεσοπόλεμου (φέρεται κατασκευασμένο μεταξύ των ετών 1935-1940), κηρυγμένο ως Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο. Σήμερα στεγάζει το «Μουσείο Π.Ε.Α.Ν.» (Πανελλήνιος Ένωσις Αγωνιζομένων Νέων).

Προσωπικότητες

Αριστείδης Λουμάκης, ιδρυτής και ιδιοκτήτης στην εταιρεία REC MUSIC Records, εκφωνητής μεταγλωττίσεων ταινιών και τραγουδιστής Βασίλειος Αρσλάνογλου, Μικρασιάτης αντιπλοίαρχος και ήρωας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου Γεώργιος Π. Κρέμος, ιστορικός (ένας από τους τρεις πρώτους οικιστές της Καλλιθέας) Γεώργιος Φιλάρετος, νομικός (ένας από τους τρεις πρώτους οικιστές της Καλλιθέας) Λάσκαρις ξ, έμπορος (ένας από τους τρεις πρώτους οικιστές της Καλλιθέας) Λάζαρος Λασκαρίδης, δημοσιογράφος, αντιδήμαρχος Καλλιθέας Σοφία Λασκαρίδου, ζωγράφος, η πρώτη Ελληνίδα που μπήκε στη Σχολή Καλών Τεχνών Γιώργος Γερολυμάτος, τραγουδιστής, δημοτικός σύμβουλος Καλλιθέας Παναγιώτης Σκανδαλάκης, καθηγητής χειρουργικής ανατομίας, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών (2004-2006) Σταμάτης Κραουνάκης, συνθέτης, στιχουργός, τραγουδιστής Φοίβος Δεληβοριάς, τραγουδιστής, τραγουδοποιός Ελένη Φουρέιρα, τραγουδίστρια, χορεύτρια Μαίρη Βιδάλη, ηθοποιός Ελισάβετ Κωνσταντινίδου, ηθοποιός Γιώργος Παναγιωτακοπουλος ποιητής Μαίρη Συνατσάκη, παρουσιάστρια Κορίνα Δαμουλιάνου, ηθοποιός Φρέζυ Μαχαίρα, ηθοποιός Νάνσυ Κουγιούφα, πιανίστα, επιμελήτρια εικαστικών εκθέσεων Μαρία Χάνου, ηθοποιός Σοφία Βογιατζάκη, ηθοποιός Άκης Πάνου, συνθέτης, μουσικός Γεώργιος Χ. Μαργωμένος, δημοσιογράφος, αντιδήμαρχος Καλλιθέας Γεώργιος Αμαραντίδης (Σιμούλτς), μουσικός

Δήμος Καλλιθέας

Ο Δήμος Καλλιθέας βρίσκεται στην Περιφερειακή Ενότητα Νοτίου Τομέα Αθηνών της Περιφέρειας Αττικής.

Έμβλημα

Ο δήμος Καλλιθέας έχει ως έμβλημά του τον Θησέα, γιο του Αιγέα, ο οποίος σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, όταν επέστρεψε από την Κρήτη όπου είχε σκοτώσει τον Μινώταυρο, αποβιβάστηκε στις ακτές της σημερινής Καλλιθέας.

Συνοικίες και περιοχές

Ιππόδρομος - Ίδρυμα Νιάρχου Λόφος Σικελίας Λόφος Φιλαρέτου Σταθμός Καλλιθέα Τζιτζιφιές Χαροκόπου

Κοινοτάρχες

Η Καλλιθέα αναγνωρίστηκε ως Κοινότητα το 1925. Πρόεδροι διετέλεσαν οι:

Νικόλαος Χατζόπουλος (1925-1928) Δημήτριος Αναγνώστου (1928-1933) Ιωάννης Αραπάκης (1933-1934)

Δήμαρχοι

Δήμαρχοι διετέλεσαν τα ακόλουθα πρόσωπα:

Ιωάννης Αραπάκης, πρώτος αιρετός δήμαρχος Καλλιθέας (1934-1941) Γεώργιος Κατσιμαγκλής (1941-1945) (διορισμένος από τη δοσίλογη Κυβέρνηση Τσολάκογλου) Νικόλαος Ζερβός (1945-1946) Τηλέμαχος Κοσμίδης (1946-1949) Γεώργιος Ιατρίδης (1949-1950) Νικόλαος Σκανδαλάκης (1951-1961) Χάρης Παυλόπουλος (1961-1964). Αρχιτέκτων-μηχανικός, απεβίωσε το 1999 και κηδεύτηκε στις 18 Οκτωβρίου από τον ιερό ναό Αγίου Λαζάρου του Α΄ Νεκροταφείου Αθηνών. Γιάννης Γάλλος (1964-1967) - Απεβίωσε τον Οκτώβριο του 1995. Θεόδωρος Καφίρης (διορισμένος από τη χούντα, 1967-1974), με αναπληρωτή τον Παναγιώτη Κ. Παπαδόπουλο. Εμμανουήλ Σεργάκης (διορισμένος από την κυβέρνηση εθνικής ενότητας, 1974-1975) Γιάννης Γάλλος (1975-1985) Γιώργος Ψαλιδόπουλος (1985-1990) (1924-2008) Γιώργος Κυριόπουλος (1991-1998) Κώστας Ασκούνης, οικονομολόγος (1999-2014) Δημήτρης Κάρναβος, οικονομολόγος (2014-2023) Κώστας Ασκούνης, οικονομολόγος (2024-σήμερα)

Μέσα ενημέρωσης

Το KallitheaCity.com είναι ένα ανεξάρτητο τοπικό μέσο ενημέρωσης, με κυρίως περιεχόμενο τα πολιτιστικά και τα δημοτικά νέα της πόλης. Δημιουργήθηκε μετά τις δημοτικές εκλογές του Μαΐου του 2014. Επίσης εντός Καλλιθέας στεγάζονται οι τηλεοπτικοί σταθμοί MEGA, ΑΡΤ και Alert TV, ο ραδιοφωνικός σταθμός ΑΡΤ FM 90.6, οι εφημερίδες του πρώην ΔΟΛ Τα Νέα και Το Βήμα της Κυριακής και η ιστοσελίδα in.gr.

Φωτογραφίες

Παραπομπές

Πηγές

Καλλιθέα - Όψεις της ιστορίας του δήμου και της πόλης, έκδοση του Δήμου Καλλιθέας. Ανακτήθηκε στις 13/12/2009.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Δήμος Καλλιθέας