Πληροφορίες
Η Εκάλη αποτελεί δημοτική ενότητα του Δήμου Κηφισιάς, στο άκρο του Βορείου Τομέα Αθηνών. Η περιοχή είναι αμιγούς κατοικίας και δεν επιτρέπεται η οποιαδήποτε εμπορική δραστηριότητα. Γεωγραφικά εντοπίζεται στους βορειοδυτικούς πρόποδες του Πεντελικού Όρους, στη σύμπτυξή του με την Πάρνηθα και τον Κηφισό ποταμό και τοποθετείται στη βόρεια έξοδο του λεκανοπεδίου προς τη βορειοανατολική Αττική. Στα συμβόλαια των αρχών του περασμένου αιώνα αναφέρεται με την αρβανίτικη ονομασία «Θέκα Λέκα Ρέκα».
Ταυτότητα Περιοχής
Ετυμολογικές & Ερμηνευτικές Αναφορές
Η Εκάλη ήταν αρχαίος δήμος της Αθήνας και ανήκε στην Λεοντίδα φυλή. Ο κάτοικός της ονομαζόταν Εκάλιος. Κατά την παράδοση, το τοπωνύμιο συνδέεται με το όνομα μιας γραίας γυναίκας, της Εκάλης. Όπως λέει ο Πλούταρχος, καθώς ο Θησέας πήγαινε στον Μαραθώνα, για να πιάσει τον περίφημο ταύρο που προκαλούσε μεγάλες καταστροφές στην περιοχή, έπιασε σφοδρή κακοκαιρία. Έτσι, ο Αθηναίος βασιλιάς ζήτησε καταφύγιο στην καλύβα μιας γριούλας, την οποία έλεγαν Εκάλη. Η γριά γυναίκα υποσχέθηκε στον Θησέα ότι θα θυσίαζε στον Δία για την επιτυχία της αποστολής του. Όταν ο Θησέας έπιασε τον ταύρο, επέστρεψε στην καλύβα, αλλά βρήκε τη γριά νεκρή. Από ευγνωμοσύνη αργότερα ανήγειρε το ιερό του Εκαλίου Διός και ονόμασε την περιοχή Εκάλη όπου και δημιούργησε τον ομώνυμο δήμο.
Ιστορική εξέλιξη
Το όνομα Εκάλη χρησιμοποιήθηκε από την "Ανώνυμη Οικοδομική Εταιρεία Εκάλης" που το 1922 ίδρυσε έναν πρότυπο αστικό συνοικισμό με βάση τα σχέδια πρότυπης αγγλικής κηπούπολης στο 19ο χλμ. μεταξύ Κηφισιάς και Διονύσου. Η ιδέα της δημιουργίας αυτού του προαστίου ήταν του φυσιολάτρη Σπήλιου Αγαπητού. Το 1928 αναγνωρίσθηκε ως κοινότητα όπου και ένα χρόνο μετά προσαρτήθηκε και η θέση Φασίντερη (ή Φασίδερη), από το όνομα του κτηματία Φάση + ντέρι (=τουρκικά: κτήμα), με τον οικισμό του Οικοδομικού Συνεταιρισμού Προσωπικού Εφημερίδων, που αποτελεί κύρια συνοικία. Σήμερα η Εκάλη είναι αραιοκατοικημένη και διαθέτει πολύ προσεγμένη ρυμοτομία σε έκταση 4.000 στρεμάτων. Κατοικείται από άτομα υψηλού εισοδηματικού επιπέδου. Κυριότερες συνοικίες του δήμου είναι η Άνω Εκάλη και τα Δημοσιογραφικά. Η οικοδόμηση της μικρής κηπούπολης ανάγεται στο 1922 ως πρωτοβουλία του αρχιτέκτονα Σπήλιου Αγαπητού για τη δημιουργία ενός φυσιολατρικού αστικού συνοικισμού κοντά στο πεντελικό τοπίο. Η Εκάλη αναγνωρίζεται ως κοινότητα της Αττικής και αργότερα της Ανατολικής Αττικής, μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα οπότε και ενσωματώνεται στο Πολεοδομικό Συγκρότημα των Αθηνών. Το 2006, έχοντας ξεπεράσει τους 5.000 κατοίκους, προάγεται σε Δήμο της Νομαρχίας των Αθηνών. Τα διοικητικά όρια του νεοσύστατου δήμου εκτείνονται από τα περιαστικά δάση της Νέας Ερυθραίας και το Καστρί μέχρι τον κόμβο της Δροσιάς και την Αναγέννηση Διονύσου, ("Έφεδροι") σε απόσταση 19 χιλιομέτρων βορειοανατολικά του κέντρου των Αθηνών, 5 χιλιόμετρα από το μητροπολητικό κέντρο του Αμαρουσίου και 4 χιλιόμετρα από την Κηφισιά. Η περιοχή καθίσταται προσβάσιμη από την Εθνική Οδό Αθηνών-Λαμίας, ενώ σε τοπικό επίπεδο εξυπηρετείται από τη Λεωφόρο Θησέως που συνδέει τα βόρεια προάστια με τη βορειοανατολική Αττική. Οι δύο κεντρικοί άξονες συνδέονται με τη Λεωφόρο Πάρνηθος από την Πλατεία Βασιλέως Παύλου μέχρι την Έξοδο Εκάλης της Εθνικής Οδού.
Ο οικισμός καταλαμβάνει 4.332 στρέμματα στα οποία περιλαμβάνονται τόσο οικιστικές αλλά και δασικές εκτάσεις. Το πεντελικό τοπίο έχει προικίσει την πόλη με το Δάσος Φασίδερη το οποίο αποτελεί πνεύμονα πρασίνου του ευρύτερου συγκροτήματος. Επιπλέον, σχεδόν όλοι οι οδικοί άξονες καταλήγουν σε κόμβους πρασίνου, ενώ ποικίλα ρέματα κατεβαίνουν από το βουνό της Πεντέλης. Κατά την απογραφή του 2011 παρουσίαζε 5.770 κατοίκους, ήτοι 1.198 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Η πληθυσμιακή εξέλιξη της Εκάλης κινείται με ιδιαιτέρως βραδείς ρυθμούς, παρά την οικιστική της δημοφιλία, λόγω της συντονισμένης δράσης των κατοίκων της για διατήρηση του αρχικού πολεοδομικού ύφους της ήπιας δόμησης. Στα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της περιοχής συγκαταλέγεται η υψηλών προδιαγραφών αρχιτεκτονική, ο χαμηλός συντελεστής δόμησης, το μεγάλο ποσοστό ιδιωτικού αλλά και δημοτικού πρασίνου, αλλά και το εξαίρετο ρυμοτομικό σχέδιο που συνίσταται σε ένα μίγμα από κυκλικές και ευθείες οδούς που διακόπτονται από κυκλικούς κόμβους και πλατείες, κατά μήκος των φυσικών ορίων του πεντελικού τοπίου. Το οικιστικό κέντρο εκτείνεται γύρω από τις Πλατείες Κένεντυ και Βασιλέως Παύλου, αμφίπλευρα της Λεωφόρου Θησέως. Χαρακτηρίζεται ως περιοχή αμιγούς κατοικίας και απαγορεύεται οποιαδήποτε εμπορική δραστηριότητα εντός του οικιστικού ιστού. Η εμπορική ζώνη εκτείνεται κατά μήκος της Εθνικής Οδού Αθηνών-Λαμίας, ενώ η περιοχή είναι γνωστή για το "Εκάλη Club" που αποτελεί σημείο συνάντησης και άθλησης των κατοίκων του συγκροτήματος. Ιδιαίτερα δημοφιλής και ακριβή οικιστικά είναι η Οδός Ρόδων όπου κατοικούν άτομα ανώτερων εισοδηματικών τάξεων των Αθηνών, κατά το πλείστον επιχειρηματίες και βιομήχανοι. Στη δυτική Εκάλη εκτείνεται η συνοικία "Δημοσιογραφικά", στην απόληξη της Λεωφόρου Πάρνηθος, όπου διαμένουν οι δημοσιογράφοι των Αθηνών. Η γη της Εκάλης διακρίνεται σε 6 ζώνες σύμφωνα με το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού των αξιών, την Α, Β, Γ, Δ, Ε και ΣΤ, συγκεντρώνοντας αξίες το 2007 που κυμαίνονται μεταξύ € 2.050 - 4.550 / μ2, παρουσιάζοντας μια αύξηση της τάξης του 19,05%-30%, με εξαίρεση τη ζώνη Δ με μια διόρθωση -2,38%.
Διατελέσαντες πρόεδροι της Κοινότητας Εκάλης
Η Κοινότητα Εκάλης συστάθηκε το 1928 και αναγνωρίστηκε σε Δήμο στις 4 Ιουλίου 2006. Ο δήμος καταργήθηκε το 2010, οπότε προσαρτήθηκε στον Δήμο Κηφισιάς. 1928-1930 και 1934-1941 Πάνος Σαββίδης 1941-1945 Α. Αποστολίδης 1945-1946 Α. Νταλίπης 1946-1955 Ι. Προυσιάνος (19??-1986)(πέθανε στις 9 Σεπτεμβρίου 1986) 1956-1969 Όθων Τετενές 1969-1974 Καραγκούνης (διορισμένος) 1974-1976 Ηλίας Ζιούβας (19??-1997) 1975-1978 Νικόλαος Βρυζάκης (1909-1995) Γιατρός, πρώτος αιρετός πρόεδρος μετά την πτώση της χούντας. 1979-1986 Κωνσταντίνος Αλεξανδρίδης (επανεξελέγη το 1982) 1983-1998 Βασίλειος Σφηκάκης (1931-2007). Εξελέγη το 1982 και επανεξελέγη το 1986, 1990 και 1994. Πέθανε τον Δεκέμβριο του 2007. 1999-2006 Βασιλική Σπηλιωτοπούλου (επανεκλεγείσα το 2002)
Δήμαρχοι Εκάλης
2007-2010 Βασιλική Σπηλιωτοπούλου (εκλεγείσα το 2006).
Τοποθεσία
Η Εκάλη είναι το βορειότερο άκρο του Αθηναϊκού λεκανοπεδίου συνορεύει στα νοτιοανατολικά με την Νέα Ερυθραία, και την Κηφισιά, δυτικά με την Βαρυμπόμπη και τους Θρακομακεδόνες. Στα βόρεια βρίσκεται ο Άγιος Στέφανος, η Δροσιά, η Σταμάτα και η Ροδόπολη ενώ στα βορειοανατολικά με τον Διόνυσο. Η πρόσβαση είναι εφικτή μέσω της εθνικής οδού Αθηνών-Λαμίας και μέσω της λεωφόρου Κηφισίας.
