Η Φιλοθέη είναι συνοικισμός του Δήμου Φιλοθέης Ψυχικού στο Βόρειο Τομέα της Αθήνας της Περιφέρειας Αττικής. Η κοινότητα ιδρύθηκε το 1934 και έχει μέση απ’ ευθείας απόσταση από το κέντρο της Αθήνας 6,7 χλμ. Κατά την απογραφή του 2001 είχε πραγματικό πληθυσμό 7.310 κατοίκων. Το ρέμα της Φιλοθέης, το πλούσιο πράσινο και οι πολλές εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας όπως, άλση, γήπεδο αντισφαίρισης, στίβος, λέσχη προσκόπων και διαδρομές αθλητικές και περιπάτου, αλλά και το γεγονός ότι είναι περιοχή αμιγούς κατοικίας διαμορφώνουν τον χαρακτήρα και δικαιολογούν τον χαρακτηρισμό της ως κηπούπολης.

Γεωγραφία

Η Φιλοθέη καταλαμβάνει μία έκταση 2,301 τ.χλμ η οποία εκτείνεται Βορειοανατολικά από τα Τουρκοβούνια και συνορεύει Βόρεια με την Νέα Ιωνία και το Μαρούσι, Δυτικά με το Γαλάτσι, Νότια με το Παλαιό Ψυχικό και Ανατολικά με το Χαλάνδρι. Οριοθετείται δε στα Βόρεια από την οδό Καποδιστρίου και στα Ανατολικά από την λεωφόρο Κηφισίας. Η Φιλοθέη διασχίζεται από το ρέμα της Φιλοθέης το οποίο είναι τμήμα του Ποδονίφτη. Ξεκινάει από την λεωφόρο Κηφισίας και συμβάλλει με το ρέμα Χαλανδρίου στην οδό Καποδιστρίου στα όρια της περιοχής με την Νέα Ιωνία. Τον χειμώνα και την άνοιξη η ροή του ρέματος είναι σταθερή και το καλοκαίρι διατηρείται αρκετή υγρασία στο υπέδαφος για να διατηρήσει έντονη βλάστηση. Αν και αρχικά, η Φιλοθέη, ήταν βραχώδης ξερότοπος με λίγη βλάστηση που αποτελούνταν από θάμνους και αμυγδαλιές, η εντατική δενδροφύτευση των πρώτων κατοίκων και η αφθονία νερού είχαν σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθεί η σημερινή πράσινη εικόνα της Φιλοθέης.

Ετυμολογία

Το 1936 η κοινότητα Νέας Αλεξάνδρειας, όπως ονομαζόταν η περιοχή μέχρι τότε, μετονομάζεται κοινότητα Φιλοθέης. Το όνομα αυτό επικράτησε έναντι άλλων προτάσεων της εποχής γιατί το 1934 είχε ανακαλυφθεί στην περιοχή, η κρύπτη της Αγίας Φιλοθέης κατά τη διαδικασία εξόρυξης κοκκινόπετρας που προοριζόταν για το χτίσιμο των σπιτιών της περιοχής.

Ιστορία

Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η περιοχή ανήκε στην Αγία Φιλοθέη, γόνο της αρχοντικής αθηναϊκης οικογένειας των Μπενιζέλων, η οποία υποστηρίζεται από πολλούς πως προσέφερε νερό στους περαστικούς από το πηγάδι της και από το γεγονός αυτό προήλθε και η ονομασία του γειτονικού Ψυχικού. Η Ιστορία της Φιλοθέης με την σημερινή της μορφή ξεκινά το 1920 όταν η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος επέλεξε την περιοχή αυτή για να καλύψει τις οικιστικές ανάγκες των υπαλλήλων της. Η πρώτη επίσημη αναγνώριση της περιοχής είναι το 1934 όταν περιοχή αποσπάται από το Δήμο Χαλανδρίου και ονομάζεται Κοινότητα Νέας Αλεξάνδρειας με πρώτο πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Μαλαματιανό . Αρχικά ήταν τμήμα μίας μεγαλύτερης περιοχής που είχε αγοραστεί στις αρχές του αιώνα από Αιγύπτιους με σκοπό την δημιουργία ομώνυμου οικισμού. Έπειτα από τις αποτυχημένες προσπάθειες των Αιγυπτίων2 και απαλλοτριώσεις του Ελληνικού δημοσίου λόγω της ανάγκης στέγασης των προσφύγων του 1922 από τη Μικρά Ασία η υπόλοιπη περιοχή (ανάμεσα στη λεωφόρο Κηφισιάς, τα Τουρκοβούνια, το Κολλέγιο Αθηνών, το Αδριάνειο Υδραγωγείο και την παλαιά οδό που συνέδεε το Χαλάνδρι με το Μενίδι (σημερινή οδός Καποδιστρίου)) κατοικούνταν από λίγους βοσκούς είχε περιορισμένη βλάστηση και άφθονο νερό.

Οι τότε διοικητές της Εθνικής Τράπεζα της Ελλάδος, ο Ιωάννης Δροσόπουλος και ο Αλέξανδρος Κορυζής μαζί με τον διοικητή της Εθνικής Κτηματικής Τράπεζας, τον Γεώργιο Ιατρού συνέλαβαν την ιδέα και σε συνεργασία με τον "Οικοδομικό Συνεταιρισμό των εν Φιλοθέη υπαλλήλων Εθνικής Τραπέζης", που ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 1929, αγοράστηκε η περιοχή.

Ο σχεδιασμός και η ανοικοδόμηση του οικισμού δεν αφέθηκε στην τύχη του. Δόθηκε μεγάλη προσοχή και ζητήθηκε από διακεκριμένους επιστήμονες και καλλιτέχνες της εποχής, μεταξύ των οποίων και οι Δημήτρης Πικιώνης, Μιχάλης Τόμπρος και Δημήτριος Καμπούρογλου να καταθέσουν την άποψή τους για την διαμόρφωση του ύφους της περιοχής. Τελικά βασίστηκαν στα Αγγλικά πρότυπα για την δημιουργία μιας κηπούπολης. Το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας της περιοχής επιλέχθηκε να αποτελεί χώρους κοινής ωφέλειας. Ταυτόχρονα προβλέφθηκε και η δημιουργία δύο μικρών αγορών, για να εξυπηρετηθούν οι βασικές ανάγκες των κατοίκων, πέραν τον οποίων δεν επιτρεπόταν οποιοδήποτε άλλο είδος επαγγελματικής στέγης, διασφαλίζοντας έτσι τον χαρακτήρα της περιοχής. Η πρωτοποριακή ρήτρα στο διάταγμα έγκρισης του ρυμοτομικού σχεδίου, η οποία το διασφάλισε αυτό, ήταν κομβικής σημασίας για την διαμόρφωση αλλά και την διατήρηση χαρακτήρα του προαστίου εξασφαλίζοντας την προστασία του περιβάλλοντος και την ανάπτυξη μιας ήρεμης και ήσυχης περιοχής. Οι προσπάθειες του Συνεταιρισμού για την δημιουργία ενός όμορφου προαστίου συνεχίστηκαν και στο στάδιο της υλοποίησης. Μετά από πολλές προσπάθειες για την έγκριση του καταλληλότερου ρυμοτομικού σχεδίου (1931-1934), ξεκίνησε η οικοδόμηση κατοικιών, αφού πρώτα έγιναν τα κατάλληλα έργα υποδομής (ηλεκτροδότηση, ύδρευση, οδικό δίκτυο κτλ.). Παράλληλα κατά την διάρκεια των δύο πρώτων χρόνων φυτευτήκαν 28.000 δέντρα και κατασκευάστηκαν οι πρώτοι χώροι κοινής ωφέλειας.

Κοινοτάρχες και δήμαρχοι

Η Φιλοθέη αναγνωρίστηκε σε δήμο το 1990. Έως τότε, πρόεδροι της κοινότητας είχαν διατελέσει τα ακόλουθα πρόσωπα: Κωνσταντίνος Μαλαματιανός (1934-42), Αιμίλιος Τσοκόπουλος (1942-44), Μελέτης Μελετόπουλος (1945-46), Γρηγόρης Νικολάου (1946-48, Θεοφάνης Βενακίδης (1948-68), Γεώργιος Καραμέρος και Παναγιώτης Δημ. Βρεττάκος (1930-2005), αξιωματικός Ιππέας ΤΘ και πρώην πρόεδρος Κοσμηματοπωλών Πειραιώς και Νήσων (1968-74, διορισμένοι), Γεώργιος Μελετόπουλος (1975-79), Πολύκαρπος Καζαντζίδης (1980-87) και Δημήτριος Κωστόπουλος (1987-89). Δήμαρχοι διετέλεσαν οι: Δημήτριος Κωστόπουλος (1991-94), απεβίωσε το 2002, Ελένη Παναγιωτοπούλου - Ταραντίνου (1994-2002) και Θεόφραστος Οικονομίδης (2003-10). Ο πρώτος δήμαρχος, ο Δημήτριος Κωστόπουλος, ήταν ανώτατος αξιωματικός της ΕΛΑΣ ε.α. και κηδεύτηκε στις 11 Οκτωβρίου 2002.

Παραπομπές

Σημειώσεις

1.^ Ο τελευταίος Δήμαρχος μιας και η θέση του Δημάρχου Φιλοθέης δεν υφίσταται πλέον αφού ο Δήμος συγχωνεύτηκε με του Ψυχικού και Νέου Ψυχικού βάση του σχεδίου Καλλικράτης. 2.^ Από το 1907 μέχρι το 1929 πουλήθηκαν ελάχιστα οικόπεδα στην περιοχή του σημερινού οικισμού. Μερικά μικρά σπίτια, από τα αρχικά που κτίστηκαν με τα στεγαστικά προγράμματα στην περίοδο αυτή, σώζονται ακόμη (2007) στην περιοχή.