Η Ζάτουνα είναι χωριό του Νομού Αρκαδίας, το οποίο βρίσκεται τέσσερα χιλιόμετρα από τη Δημητσάνα. Αποτελεί Τοπική Κοινότητα του Δήμου Γορτυνίας μαζί με τους οικισμούς Βλόγγος και Μάρκου. Έχει χαρακτηριστεί επισήμως παραδοσιακός οικισμός.

Γενικά στοιχεία

Είναι χτισμένη πέρα (δυτικά) από τον ποταμό Λούσιο σε υψόμετρο 1.050 μέτρων. Αρχαίοι περιηγητές έγραψαν πως ο τόπος ήταν ιδιαίτερα απροσπέλαστος, λόγω της άγριας βλάστησης. Κατοικήθηκε από Σλάβους τον 8ο αιώνα, απ' όπου και το όνομά της, το οποίο είναι σλαβικό και σημαίνει «πέρα από το ποτάμι» ή «τόπος που πλημμυρίζει με νερό». Η Ζάτουνα ανέδειξε σημαντικούς αγωνιστές της Επανάστασης του 1821 και επιφανή πρόσωπα στην σύγχρονη ιστορία της Ελλάδος, ενώ αποτέλεσε τόπο εξορίας του Μίκη Θεοδωράκη, κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1960.

Πληθυσμός

Την περίοδο 1879 - 1896 ο πληθυσμός της Ζάτουνας υπήρξε σταθερός ωστόσο έπειτα άρχισε να σταδιακά να μειώνεται και ιδιαίτερα από το 1940 και μετά.

Διοικητική ιστορία

Συνοπτικά, η αυτοδιοικητική πορεία τής Ζάτουνας έχει ως εξής:

Με το ΦΕΚ 16/1835 σχηματίζεται ο Δήμος Ζάτουνας, στον οποίο εκτός της Ζάτουνας συμπεριλαμβάνονται και τα χωριά Αράχωβα, Βλόγγος, Μάρκου, Στρούζα (Ριζοσπηλιά) και Τρεσταινά (Μελισσόπετρα). Το 1837 προσαρτάται στον Δήμο Βουφαγίων. Το 1840 προσαρτάται στον Δήμο Θεισόας. Το 1899 εκλέγεται Δήμαρχος από την Ζάτουνα, ο οποίος ζητάει την απόσπαση της Ζάτουνας από το Δήμο. Στις 14 Φεβρουαρίου 1912 αποσπάται η Ζάτουνα από τον Δήμο Βουφαγίων και γίνεται Κοινότητα. Το 1997 με το Πρόγραμμα «Καποδίστριας» προσαρτάται στον Δήμο Δημητσάνας. Την 1η Ιανουαρίου 2011 με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης», ο Δήμος Δημητσάνας γίνεται τμήμα του Δήμου Γορτυνίας.

Προσωπικότητες

Στάικος Σταϊκόπουλος, αγωνιστής και οπλαρχηγός του 1821, κατάφερε να εισέλθει στο Παλαμήδι το 1822 και να απελευθερώσει το Ναύπλιο, όπως επίσης και τον Ακροκόρινθο από τους Τούρκους. Νικολής Καραχάλιος, αγωνιστής του 1821 και σημαιοφόρος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Μίμης Φωτόπουλος, ηθοποιός, γεννήθηκε στη Ζάτουνα και ήταν γιος του Νικολάου Φωτόπουλου και της Άννας Παπαδοπούλου από το Αίγιο. Μπεάτα Ασημακοπούλου, ηθοποιός. Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος, τέως Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, με καταγωγή από τη Ζάτουνα από την πλευρά του πατέρα του. Σπύρoς Τσαγκάρης, βουλευτής και ιδρυτής τoυ πρακτoρείoυ διανoμής Αθηvαϊκoύ Τύπoυ. Μίκης Θεοδωράκης, μουσικοσυνθέτης, ο οποίος κατά τη διάρκεια της επταετούς δικτατορίας διέμενε στον χωριό, εξόριστος του καθεστώτος. Προς τιμήν του έχει δημιουργηθεί το Διεθνές Κέντρο Μίκης Θεοδωράκης «Το Μουσείον». Στεγάζεται στο παλιό δημοτικό σχολείο.

Παραπομπές