Τα Πελετά είναι ορεινό χωριό στην Νότια Κυνουρία της Πελοποννήσου και την Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας.

Γεωγραφία - Ιστορία

Τα Πελετά βρίσκονται στα όρια με την Περιφερειακή Ενότητα Λακωνίας σε απόσταση 20 χλμ. Ν. από το Λεωνίδιο, 107 χλμ. ΝΑ. από την Τρίπολη (μέσω Άστρους) και 76 χλμ. Α. από τη Σπάρτη (μέσω Τύρου). Το χωριό είναι κτισμένο σε οροπέδιο, στους βόρειους πρόποδες του όρους Μαδάρα της οροσειράς του Πάρνωνα σε υψόμετρο 652 μέτρα. Αναφέρεται από την εποχή της τουρκοκρατίας, υπήρξε κεφαλοχώρι της περιοχής και μαζί με την Κουνουπιά, την Αμυγδαλιά, το Πηγάδι, τη Βλησιδιά και τη Χούνη αποτελούν τα λεγόμενα "Κουνουποχώρια". Τα παλιότερα χρόνια, λόγω της γεωγραφικής του θέσης αποτελούσε εμπορικό κόμβο της γύρω περιοχής και υπήρχαν αστυνομικό τμήμα, πολλά εμπορικά καταστήματα, ραφεία, εστιατόρια, υποδηματοποιεία, φαρμακείο. Έχει αρκετά διώροφα πετρόκτιστα σπίτια με την χαρακτηριστική τοπική αρχιτεκτονική και οι κάτοικοί του ασχολούνται με τη γεωργία (φημίζονται για τα αμπέλια τους) και κτηνοτροφία. Νοτιοανατολικά του χωριού, στη τοποθεσία "Κάτω Κάμπος" και σε απόσταση 1,5 χλμ. βρίσκεται η "καταβόθρα των Πελετών", το τέταρτο σε βάθος σπήλαιο της Ελλάδας αφού φθάνει τα 620 μέτρα (σχεδόν στο επίπεδο της θάλασσας).

Διοικητικά

Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα, μετά την απελευθέρωση, το 1845 ΦΕΚ 32Α - 08/12/1845 να προσαρτάται στον τότε δήμο Σελινούντος. Το 1912 με το ΦΕΚ 252Α - 24/08/1912 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας και από το 1913 έως το 1940 (οπότε διορθώθηκε) το όνομα γραφόταν Πελωτά. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης μαζί με την Αμυγδαλιά αποτελούν την τοπική κοινότητα Πελετών που ανήκει στο Δήμο Νότιας Κυνουρίας και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ως κοινότητα έχει πληθυσμό 303 κατοίκους ενώ ως οικισμός 247.

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Αρχιτεκτονική ανάλυση παραδοσιακών κτηρίων και συνόλων - Πελετά από το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο - Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Οι αναγνώστες ταξιδεύουν: Πελετά Νότιας Κυνουρίας, τα μυστικά της καραντίνας από τον ιστότοπο https://www.kathimerini.gr/ Έκθεση αποστολής εξερεύνησης «Καταβόθρα Πελετών 2010» Αρχειοθετήθηκε 2021-02-05 στο Wayback Machine. από τον Σπηλαιολογικό Ελληνικό Εξερευνητικό Όμιλο Αρχειοθετήθηκε 2019-02-04 στο Wayback Machine.