Η Κάτω Ασέα (Τοπική Κοινότητα Ασέας - Δημοτική Ενότητα Βαλτετσίου), ανήκει στον δήμο Τρίπολης της Περιφερειακής Ενότητας Αρκαδίας που βρίσκεται στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα “Καλλικράτης”. Η Κάτω Ασέα και μαζί με τον οικισμό της 'Ανω Ασέας αποτελούν την κοινότητα της Ασέας. Η μεταξύ τους απόσταση είναι περίπου 4 χλμ. Έδρα του δήμου είναι η Τρίπολη και ανήκει στο γεωγραφικό διαμέρισμα Πελοποννήσου. Κατά τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας με το σχέδιο “Καποδίστριας”, μέχρι το 2010, η Κάτω Ασέα ανήκε στο Τοπικό Διαμέρισμα Ασέας, του πρώην Δήμου Βαλτετσίου και αποτέλεσε από το 1998 έως το 2010 διοικητικό κέντρο του Δήμου Βαλτετσίου. Εκεί υπήρχε το Δημαρχείο, οπου σήμερα λειτουργεί σαν ΚΕΠ. Η Κάτω Ασέα έχει υψόμετρο 656 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας και μόνιμο πληθυσμό 47κατοίκους (απογραφή 2011).

Ο οικισμός

Η κάτω Ασέα βρίσκεται επί του επαρχιακού δρόμου Τρίπολης - Μεγαλόπολης, στη δυτική πλευρά του Ασεατικού πεδίου, ενός κατάφυτου γραφικού λεκανοπέδιου με αρκετά χωριά, που εκτείνεται μέχρι τα βουνά της Μεγαλόπολης. Στην ανατολική πλευρά του δημόσιου δρόμου και σε μικρή απόσταση βορειότερα του λόφου της Ασέας υπάρχει και σήμερα η πηγή του Αλφειού γνωστή ως «Φραγκόβρυσο ή Φραγκόβρυση» την οποία αναφερει ο Παυσανίας (Παυσανίου Ελλάδος περιήγησις: Αχαϊκά - Αρκαδικά): «Σε απόσταση πέντε περίπου σταδίων από την Ασέα, βρίσκεται η πηγή του Αλφειού, που λίγο απέχει από το δρόμο, καθώς και η πηγή του Ευρώτα, αμέσως πλάι στο δρόμο. Κοντά στην πηγή του Αλφειού βρίσκεται ο ναός της μητέρας των θεών» (Παυσανίου Ελλάδος περιήγησις: Αχαϊκά - Αρκαδικά). Σήμερα δεν σώζεται βρύση αλλά ευθύς μετά την πηγή σχηματίζεται μικρό ρεύμα, που χάνεται λίγο νοτιότερα και ξαναφαίνεται δυτικότερα για να ενωθεί με άλλες πηγές και να σχηματίσουν τον άνω ρου του ποταμού Αλφειού. Γύρω από το Φραγκόβρυσο υπήρχαν δύο χάνια: Του Φραγκόβρυσου και του Καβουρίνου. Μπροστά από αυτά τα χάνια αναφέρεται ότι υπήρχαν μεγάλα αρχαία μάρμαρα που βοηθούσαν τους αναβάτες να ανεβαίνουν στα άλογά τους. Στο σημείο αυτό έγινε ένοπλη σύρραξη του Νικηταρά με Τούρκους στις 30 Μαρτίου 1821. Στο γήπεδο της Κάτω Ασέας πραγματοποιούνται αθλητικοί αγώνες, τα ''Ηλιοπούλεια'', μια διοργάνωση που αποτελεί θεσμό της τοπικής κοινωνίας της ευρύτερης περιοχής με την συμμετοχή αθλητών όλων των ηλικιών.

Αξιοθέατα

Ο Σιδηροδρομικός σταθμός Ασέας αποτελεί μνημείο νεότερης κληρονομιάς. Ο σταθμός αποτελείται από 2 κτίσματα: Ισόγειο σταθμό επιβατών και δεξαμενή νερού. Όλα τα κτίσματα είναι κατασκευασμένα με λιθοδομή. Εξυπηρετούσε την Σιδηροδρομική γραμμή Κορίνθου - Καλαμάτας όσο αυτή ήταν σε λειτουργία (έως το 2010).

Αρχαία Ασέα

Στην Κάτω Ασέα υπάρχουν τα ερείπια της αρχαίας Ασέας. Η Ασέα οφείλει το όνομά της στον Ασεάτα, έναν από τους 26 επώνυμους γιούς του πρώτου μυθικού βασιλιά της Αρκαδίας Λυκάονα. Σουηδοί και Έλληνες αρχαιολόγοι έκαναν ανασκαφές στη Ακρόπολη της αρχαίας Ασέας. Οι ανασκαφές αυτές έφεραν στο φως ευρήματα που δείχνουν ότι η πολιτιστική της παρουσία αρχίζει περίπου από το 6000 π.Χ. Η Ασέα αποτέλεσε σημαντική πόλη του αρχαίου κόσμου, που πήρε μέρος στις μάχες των Πλαταιών (479 π.χ.) και Μαντίνειας (362 π.χ.). Προσχώρησε επίσης στην Αρκαδική ομοσπονδία που συνέστησε ο Επαμεινώνδας και έπαιξε σημαντικό ρόλο λόγω της στρατηγικής της θέσης. Επίσης οι Ασεάτες βοήθησαν στην ίδρυση της Μεγαλόπολης. Αργότερα προσχώρησε στην Αχαϊκή Συμπολιτεία (3ος αιών π.Χ.) και μάλιστα απέκτησε το δικαίωμα κοπής χάλκινων νομισμάτων (196 π.Χ.), προς ανταμειβή των υπηρεσιών που προσέφερε. Τέτοια νομίσματα που βρέθηξαν στις ανασκαφές εκτίθενται στο Νομισματικό Μουσείο της Αθήνας. Οι κάτοικοί επίσης ίδρυσαν την αρχαια Μεγαλόπολη. Ο επισκέπτης μπορεί να διακρίνει ερείπια από την Ακρόπολη της πόλης καθώς και μέρος των τειχών (από την θέση Παλιόκαστρο). Σημαντικά ευρήματα από την Αρχαία Ασέα βρίσκονται στα μουσεία της Τρίπολης (ακέφαλο καθήμενο άγαλμα θεάς - ίσως η Αθηνά), της Τεγέας και του Ναυπλίου, στο Νομισματικό μουσείο Αθηνών και στο Αρχαιολογικό Πανεπιστημιακό μουσείο του Γκέτεμποργκ της Σουηδίας.

Πρόσωπα

Νίκος Γκάτσος, γεννήθηκε το 1911 στα Χάνια Φραγκόβρυσης (Κάτω Ασέα).

Αθλητισμός

Η Προοδευτική Κάτω Ασέας (επίσημη ονομασία: Α.Ο. Προοδευτική Τέως Δήμου Βαλτετσίου) εκπροσωπεί την Άνω και την Κάτω Ασέα στο ποδόσφαιρο, αγωνιζόμενη στα τοπικά πρωταθλήματα Ε.Π.Σ. Αρκαδίας. Οι εντός έδρας αγώνες της διεξάγονται στο Δημοτικό Γήπεδο Κάτω Ασέας. Τελευταία παρουσία της στα πρωταθλήματα ήταν τη σεζόν 2011-12.

Παραπομπές