Η Βυτίνα είναι ορεινό χωριό της Πελοποννήσου, στο Νομό Αρκαδίας. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1.033 μέτρων, στο όρος Μαίναλο, σε μια κατάφυτη περιοχή όπου δεσπόζουν πεύκα, έλατα και καστανιές. Αποτελεί ένα από τα αξιολογότερα ορεινά θέρετρα της Πελοποννήσου και ευρύτερα της Ελλάδας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2021 έχει 552 μόνιμους κατοίκους. Έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός.

Όνομα

Υπάρχουν δύο εκδοχές για το όνομά της. Σύμφωνα με την πρώτη, είναι σλαβικής προέλευσης και σημαίνει «ελατόφυτος τόπος». Η άλλη εκδοχή υποστηρίζει ότι το όνομά της προέρχεται από τη λέξη «Βυθός», επειδή αρχικά ήταν κτισμένη σε λεκάνη ανάμεσα σε λόφους. Φέρεται να κτίσθηκε μετά τη διάλυση της αρχαίας πόλης "Μεθύδριο" τα ερείπια της οποίας βρίσκονται σε απόσταση 5 χιλιομέτρων. Ο Παυσανίας αναφέρει για την πόλη Μεθύδριο το 174 π.Χ.: "Μεθύδριον ουχί πλέον ακμάζουσα πόλιν..". Πιθανότερος χρόνος ίδρυσης της Βυτίνας φέρεται περί το 350 μ.Χ., σε απόσταση 2-3 χλμ. από τη σημερινή θέση, στη περιοχή Δαμασκηνιά.

Ιστορία

Στην αρχαιότητα λατρευόταν εδώ η θεά Δήμητρα και ο Ίππιος Ποσειδώνας, τα ερείπια του ναού του οποίου σώζονται στην είσοδο προς το χωριό Μαγούλιανα. Στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, η Βυτίνα είχε αναγνωριστεί ως βακούφιο θεωρούμενη τόπος ιερός. Υπήρξε κέντρο ανεφοδιασμού, με αποτέλεσμα η πόλη να παίξει καθοριστικό ρόλο στη διάρκεια του πολέμου με συνέπεια να πυρποληθεί επτά φορές από τον Ιμπραήμ. Μετά την απελευθέρωση και μέχρι τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η Βυτίνα ήταν το μεγάλο εμπορικό κέντρο της περιοχής με σημαντικό παζάρι. Μάλιστα υπήρχε και υποκατάστημα της Τράπεζας Αθηνών καθώς και Δασοκομική Σχολή. Ο σπουδαιότερος λόγος της ανάπτυξης εκείνης ήταν η έλλειψη συγκοινωνίας με τα γύρω χωριά που όταν ολοκληρώθηκε έπαψε και η Βυτίνα ν΄ αποτελεί το άλλοτε εμπορικό κέντρο. Ένας σημαντικός πόλος έλξης για τη Βυτίνα σήμερα αποτελεί το χιονοδρομικό κέντρο της Οστρακίνας στο Μαίναλο. Άξιο επίσκεψης στη περιοχή είναι το Αργυρόκαστρο (1450 μ. υψόμετρο) κοντά στα Μαγούλιανα, στην άκρη απότομου βράχου ύψους 100 μέτρων, που έκτισαν οι Φράγκοι το 1205 ιδρύοντας τη Βαρωνία της Άκοβας.

Αξιοθέατα

Σημαντικότερα αξιοθέατα στη Βυτίνα είναι ο Ι. Ναός του Αγίου Τρύφωνα που δεσπόζει στη πλατεία της κωμόπολης, που οικοδομήθηκε το 1846 με κύριο υλικό μαύρο μάρμαρο από τη γύρω περιοχή, οι δύο παραδοσιακοί ξυλόφουρνοι που βρίσκονται κοντά στη κεντρική πλατεία καθώς και το Λαογραφικό Μουσείο ενώ αξίζει και μια επίσκεψη στην αξιόλογη βιβλιοθήκη με έγγραφα και βιβλία από τον 17ο αιώνα . Επίσης αξίζει να δει κανείς το Δημοτικό Σχολείο Βυτίνας, το οποίο αποτελεί ευεργέτημα του Ανδρέα Συγγρού. Αυτό που χαρίζει στη πόλη την ιδιαίτερη ομορφιά είναι ο δενδροσκέπαστος «δρόμος της αγάπης» που ξεκινά σχεδόν από την πλατεία και καταλήγει στον εθνικό δρόμο Τριπόλεως Βυτίνας. Ο δρόμος ονομάζεται έτσι από πολύ παλιά, όταν ήταν χώρος περιπάτου και γνωριμιών για τους νέους της εποχής. Κύρια προϊόντα είναι το μέλι από κωνοφόρα δένδρα και κτηνοτροφικά, κρέας, τυρί κ.λπ. Με βάση τη Βυτίνα και σε κοντινή σχετικά απόσταση μπορεί κάποιος να επισκεφθεί τη Δημητσάνα, το φαράγγι του Λούσιου, τη Στεμνίτσα και τα Λαγκάδια, ενώ ανηφορίζοντας τις πλαγιές του Μαινάλου με καλό ασφαλτόδρομο φθάνει στο οροπέδιο της Οστρακίνας σε υψόμετρο 1600 μ. όπου λειτουργεί μικρό χιονοδρομικό κέντρο.

Πληθυσμός

Την περίοδο 1861-1896 η Βυτίνα γνώρισε μεγάλη αύξηση του πληθυσμού της, μεταξύ 1896 και 1940 ο πληθυσμός της υπήρξε γενικά σταθερός, τις επόμενες τρείς δεκαετίες μειώθηκε ελαφρά και έπειτα σταθεροποιήθηκε. Το 1981 και 1991 η Βυτίνα κατέγραψε πολύ μεγάλη πληθυσμιακή μείωση ενώ έκτοτε έχει παραμείνει στα ίδια επίπεδα.

Διοίκηση

Πρόεδροι της Κοινότητας Βυτίνας

Δήμαρχοι Βυτίνης (1999-2010)

Δείτε Δήμος Βυτίνας

Πρόσωπα

Από τη Βυτίνα κατάγονταν οι αγωνιστές της Επανάστασης του 1821 Δημήτριος Ιμπροχώρης και Παναγιώτης Κακλαμάνος, ο ήρωας Νικολής Ταμπακόπουλος, ο Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος, πατέρας του ιστορικού Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου, ο νομοδιδάσκαλος Βασίλειος Οικονομίδης, ο γεωγράφος και περιηγητής Παναγιώτης Ποταγός, ο λαογράφος Παναγιώτης Παπαζαφειρόπουλος, ο εθνικός ευεργέτης Παναγιώτης Τριανταφυλλίδης, ο καθηγητής ΕΚΠΑ Λυκούργος Λιαρόπουλος και ο αξιωματικός Ιωάννης Δημακόπουλος.

Παραπομπές

Βιβλιογραφία

"Βυτίνα: Στη καρδιά των ελάτων". Αφιέρωμα περιοδικού Γεωτρόπιο τεύχος 83 σ. 70-76 (Νοέμ. 2001)

Δικτυακοί τόποι

Σύλλογος Απανταχού Βυτιναίων Επίσημος τουριστικός οδηγός για την Βυτίνα Αρκαδίας