Πληροφορίες
Η Αργυρούπολη (επίσημο: η Αργυρούπολις) είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Ρεθύμνης στην Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνης της Κρήτης. Από το 1999 έως το 2010 σύμφωνα με την τότε διοικητική διαίρεση της Ελλάδος ήταν έδρα του ομώνυμου δημοτικού διαμερίσματος του Δήμου Λαππαίων. Βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 260 μέτρων. Έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός μέσης πολιτιστικής αξίας (κατηγορία ΙΙ) (ΦΕΚΔ 728/1995). Το έτος 2008 έλαβε βραβείο "καθαρότερου οργανωμένου παραδοσιακού οικισμού" από τη Νομαρχιακή Επιτροπή Τουριστικής Προβολής Ρεθύμνης.
Η αρχαία Λάππα
Το χωριό στέκεται εκεί όπου βρισκόταν κατά την αρχαιότητα η πόλη Λάππα της οποίας το όνομα κατά το Μεσαίωνα μετατράπηκε σε Στίμπολις, από την έκφραση «στην πόλη». Αργότερα έμεινε γνωστό απλά ως Πόλις. Το σημερινό του όνομα έλαβε κατά το 19ο αιώνα. Η Λάππα αναφέρεται σε διάφορες αρχαίες πηγές, για παράδειγμα στα πλαίσια των αφηγήσεων σχετικά με τον Πόλεμο της Λύττου (220 π.Χ.) και τον Πρώτο Κρητικό Πόλεμο (205 π.Χ. έως 200 π.Χ.). Καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Ρωμαίους, ωστόσο ανακατασκευάστηκε από τον Οκταβιανό, επειδή οι κάτοικοι τον βοήθησαν στη διαμάχη του με τον Μάρκο Αντώνιο. Της παραχωρήθηκε δε και το δικαίωμα να κόβει δικό της νόμισμα.
Αξιοθέατα, Λαογραφία
Το χωριό είναι γεμάτο ίχνη αρχαίου αλλά και νεότερου πολιτισμού. Μέσα, αλλά και γύρω από το χωριό υπάρχουν ανασκαμμένα τμήματα της αρχαίας πόλης, ρωμαϊκά κατάλοιπα, ενετικά κτίσματα με υπέροχα θυρώματα και βυζαντινές εκκλησίες. Η περιοχή είναι φημισμένη για τις πηγές της Αγίας Δύναμης, ένα κατάφυτο μέρος με νερά που κυλούν από κάθε σημείο. Εδώ μπορεί κανείς να ξαποστάσει σε μία από τις ταβέρνες που εξυπηρετούν τους εκατοντάδες τουρίστες. Ανάμεσα στα αξιοθέατα της περιοχής συγκαταλέγεται ένα μωσαϊκό της ρωμαϊκής περιόδου. Λίγο πιο πέρα από το χωριό μπορεί κανείς να επισκεφτεί μια αρχαία νεκρόπολη, καθώς και ένα δέντρο το οποίου η ηλικία είναι μερικών αιώνων. Στην περιοχή υπάρχουν επίσης όμορφες πηγές νερού και παλαιοί μύλοι.
Ο ναός των Πέντε Παρθένων (έξω από το χωριό, μικρή ορθογωνικού σχήματος εκκλησία τμηματικά λαξευμένη στο φυσικό βράχο) της Αργυρούπολης (εορτάζει Τρίτη του Πάσχα) είναι ένα από τα πιο σημαντικά προσκυνήματα της δυτικής Κρήτης, με μακρά λατρευτική παράδοση. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση σε χρόνους μακρινούς πέντε κοπέλες από την Αργυρούπολη ή κάποια γειτονική πόλη βρήκαν καταφύγιο ησυχασμού στους λαξευμένους τάφους ενός αρχαίου νεκροταφείου. Έζησαν εκεί, πέθαναν και τάφηκαν σε παλιούς τάφους. ΄Οσο ζούσαν όμως είχαν αποκτήσει μεγάλη φήμη και πολλοί προσκυνητές προσέρχονταν στα σπήλαια ζητώντας την ευλογία τους. Ο χώρος παρέμεινε ιερός και μετά το θάνατό τους, αφού άρχισε να βγαίνει αγίασμα από τους τάφους. Την Τρίτη του Πάσχα γίνεται ένα μεγάλο πανηγύρι στον Αργυρούπολη, όπου πολλοί πιστοί προσέρχονται να πάρουν αγίασμα από τους τάφους θεωρώντας το ευλογία και ίαμα. Το βάζουν στο εικονοστάσι και το πίνουν πάντα νηστικοί σε σημαντικές ημέρες του χρόνου. Οι μεγαλύτεροι συνηθίζουν να ρίχνουν λίγες σταγόνες απ' αυτό στις τέσσερις γωνιές του σπιτιού ή σε καινουργιοφυτεμένους καλοκαιρινούς κήπους για να αυγατίσουν τα κηπευτικά. Αλλά και το χώμα από τον τάφο τους θεωρείται ιαματικό. Το ξύνουν και το τρίβουν πάνω στις μυρμηγκιές και πιστεύουν ότι αυτές εξαφανίζονται σε μερικές μέρες. Την ίδια ημέρα γίνεται και ευλόγηση των προβάτων, ενώ βράζεται και προσφέρεται γάλα μετά τη λειτουργία. Υπάρχουν ακόμα οι εκκλησίες: η Παναγία, η εκκλησία χτίστηκε από την οικογένεια Οικογένεια Μπαρότσι, λέγεται και Παναγία Οικογένεια Μπαρότσι (δίκλητη, με διαφορετικού μήκους κλίτη, με νάρθηκα και στα δύο και ίχνη τοιχογραφιών), ο Άγιος Ιωάννης ( μικρή εκκλησία λαξευμένη στο βράχο των πηγών της Αγίας Δύναμης), Αγία Κυριακή (μικρή εκκλησία με υπολείμματα τοιχογραφιών που περιλάμβανε και τμήμα τουβλόχτιστου ρωμαϊκού κτιρίου) και ο Άγιος Νικόλαος (έξω από το χωριό, με υπολείμματα από 13 τοιχογραφίες).
Εκκλησιαστική υπαγωγή
Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στους Ταξιάρχες. Εκκλησιαστικά υπάγεται υπάγεται στην Ε΄ Αρχιερατική Περιφέρεια της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, της Εκκλησίας της Κρήτης.
Άλλες πληροφορίες
Πραγματικός Πληθυσμός Αργυρούπολης
Η περιοχή της Αργυρούπολης έχει ενταχθεί στο Κτηματολογικό Γραφείο Ρεθύμνου, ήδη από 28-3-2005 (Διεύθυνση: Χορτατζή 20, ΤΚ: 74100, Ρέθυμνο.Τηλέφωνο: 28310-22403) (Άλλες περιοχές που εξυπηρετούνται από το γραφείο αυτό: Ρέθυμνο, ΄Αδελε, Αρμένοι, Ατσιπόπουλο, Γεράνι, Επισκοπή , Μαρουλάς, Πρασιές, Πρινές, Ρουσσοσπίτι, Χρομοναστήρι) Τον Σεπτέμβριο του 1930 στην Αργυρούπολη εξερράγη αποτυχημένο ημερήσιο κίνημα του ιατρού Ιωσήφ Σφακιανάκη.
Πολιθιανοί
Ηλίας Δεληγιαννάκης: οπλαρχηγός, βουλευτής Ρεθύμνης Στυλιανός Κασωτάκης: πληρεξούσιος Ρεθύμνης, αγωνιστής, δήμαρχος Λαππαίων Στέλιος Κιαγιαδάκης (1955-2020): πρόεδρος Ομίλου Βρακοφόρων Κρήτης Μιχαήλ Παπαμιχελάκης: βουλευτής Ρεθύμνης Αλέξανδρος Τσιριντάνης: καθηγητής Νομικής Πανεπιστημίου Αθηνών
Διοικητικά στοιχεία
Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 στο ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας. Σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης και το πρόγραμμα Κλεισθένης Ι αποτελεί την κοινότητα Αργυρουπόλεως που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Λαππαίων του δήμου Ρεθύμνης και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει 403 κατοίκους. Δείτε Κοινότητα Αργυρουπόλεως
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Πληροφορίες στην ιστοσελίδα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ρεθύμνου. Πληροφορίες στην ιστοσελίδα της (πρώην) Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ρεθύμνου (Ρέθυμνο - Ατσιπόπουλο - Άγιος Ανδρέας - Άνω Βαλσαμόνερο - Μονοπάρι - Ρούστικα - Άγιος Κωνσταντίνος - Αργυρούπολη - Επισκοπή) Οδηγός: Ποδηλατικές διαδρομές (σε μορφή pdf και έντυπο) Επιτροπή τουριστικής προβολής νομού, ανακτήθηκε 2012-04-07
