Η Λύρκεια (ή Λυρκεία, παλαιά ονομασία: Κάτω Μπέλεσι) είναι ημιορεινό χωριό της Αργολίδας. Είναι χτισμένη στους ανατολικούς πρόποδες του Λύρκειου όρους σε μία μικρή κοιλάδα που διαρρέται απο τον ποταμό Ίναχο (Πάνιτσα) μεταξύ των βουνών Αρτεμίσιο, Ξεροβούνι και Λύρκειο σε υψόμετρο 250 μέτρων. Απέχει 20 χιλιόμετρα από το Άργος και βρίσκεται σε κομβικό σημείο μεταξύ του αργολικού κάμπου και των ορεινών χωριών της Αργολίδας. Στην απογραφή του 2021 είχε μόνιμο πληθυσμό 263 ατόμων και μέχρι το 2011 αποτελούσε την έδρα του Καποδιστριακού Δήμου Λυρκείας ενώ σήμερα είναι τμήμα της κοινότητας Λυρκείας στην ομώνυμη δημοτική ενότητα του Δήμου Άργους - Μυκηνών. Πριν το 1912 αποτελούσε και την χειμερινή έδρα του Δήμου Λύρκειας. Η κύρια εκκλησία του χωριού είναι ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Η Λύρκεια υπήρξε κάποτε το χειμαδιό των κατοίκων του Κεφαλόβρυσου (Άνω Μπελέσι) αλλά μετα το τέλος της Τουρκοκρατίας οι περισσότεροι κάτοικοι μετακινήθηκαν μόνιμα στην Λύρκεια. Απο τον 19ο αιώνα και μέχρι την παρακμή του καπνού στην Αργολίδα η περιοχή παρήγαγε τον καλύτερο καπνό στην επαρχία του Άργους. Σήμερα κύρια οικονομική δραστηριότητα των κατοίκων αποτελεί ο αγροτικός-κτηνοτροφικός τομέας αφού η περιοχή διαθέται μεγάλες εκτάσεις ελαιόδεντρων, λιβαδιών αλλά και οποροφόρων δέντρων και αμπελιών. Η Λύρκεια διαθέτει ενεργό δημοτικό σχολείο και νηπιαγωγείο. Το κλίμα είναι θερμόξηρο Μεσογειακό με ζέστα, ξερά καλοκαίρια και ήπιους, υγρούς χειμώνες και δεν διαφέρει απο το κλίμα της γύρω περιοχής και του Άργους. Σε κοντινή απόσταση βρίσκονται οι οικισμοί Καπαρέλλι, Στέρνα, Δούκα Βρύση, Κεφαλόβρυσο και Καρυά.

Ιστορία

Η σύγχρονη ονομασία της προήλθε από την αρχαία πολιτεία Λυρκεία ή Λυγκεία που βρισκόταν στο σημείο όπου βρίσκεται σήμερα το χωριό. Οι σύγχρονοι αρχαιολόγοι ωστόσο πιστεύουν πως η αρχαία Λυρκεία βρίσκεται σε άλλη τοποθεσία και ταυτίζουν τα ευρήματα στο χωριό με τις Αρχαίες Ορνεές. Αρχικά ονομαζόταν Λυγκεία, από τον γιο του Αίγυπτου, Λυγκέα, ο οποίος σύμφωνα με τη μυθολογία, κατέφυγε εκεί για να σωθεί από τον Δαναό, ενω Λυρκεία ονομάστηκε αργότερα από τον μεταγενέστερο μυθικό οικιστή της Λύρκο, που ήταν γιός του Λυγκέα και της Υπερμνήστρας. Αποτέλεσε έναν απο τους αρχαιότερους οικισμούς της Αργολίδας. Ήδη από την 3η π.Χ. χιλιετία η Λυρκεία θεωρείται σημαντική πολίχνη. Τη Μυκηναϊκή εποχή όμως θα παρακμάσει μέχρι τον 3ο αιώνα π.Χ. που θα γνωρίσει νέα ακμή. Αξιόλογα αρχαιολογικά ευρήματα υπάρχουν στο χωριό και τη γύρω περιοχή. Στο σημείο Παλιοκαστράκι (λόφος στα ΒΑ του χωριού) ανακαλύφθηκαν ερείπια της αρχαίας πόλης. Έχουν σωθεί τμήματα από τα ισχυρά τείχη της ακρόπολης της αρχαίας Λυγκείας, ενώ περιμετρικά της πόλης έχουν βρεθεί τρία αρχαία και αλληλεπικαλυπτόμενα τοπικά οδικά δίκτυα, καθώς και γέφυρες. Το χωριό διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο και στην ελληνική επανάσταση. Στην αρχή της επανάστασης ο καπετάν Γιαννάκος Δαγρές μαζί με τον αδερφό του οργάνωσαν στράτευμα που απαρτιζόταν από ντόπιους και Καρυώτες για να πολεμήσουν τους Τούρκους. Ακόμη συμμετείχαν με σθένος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς.

Πληθυσμός

Η Λύρκεια απο το 1879 μέχρι το 1940 παρουσίασε σημαντική αύξηση πληθυσμού αλλά μετά το 1940, και ίδιως απο το 1981 ο πληθυσμός έχει μειωθεί σημαντικά.

Παραπομπές