Ο Αχλαδόκαμπος είναι ορεινό χωριό το οποίο ανήκει στον Δήμο Άργους - Μυκηνών του Νομού Αργολίδας. Βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα του νομού στις νότιες πλαγιές του όρους Αρτεμίσιο, κοντά στα όρια με Αρκαδία και είναι χτισμένος σε υψόμετρο 479 μέτρων. Καταλαμβάνει συνολική έκταση 105,9 τ.χλμ και σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2021, ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 407 κατοίκους. Το όνομα Αχλαδόκαμπη γιορτάζεται στις 19 Οκτωβρίου.

Ιστορία

Ο Αχλαδόκαμπος είναι χτισμένος κοντά στην αρχαία αργολική πόλη Υσιές και αναφέρεται στη βενετική απογραφή του 1700, σύμφωνα με την οποία είχε πληθυσμό 21 οικογενειών. Το 1805, ο Άγγλος περιηγητής Ουίλιαμ Μάρτιν Ληκ αναφέρει πως ο Αχλαδόκαμπος ήταν κεφαλοχώρι που ανήκε στο βιλαέτι του Αγίου Πέτρου και διέθετε για λόγους ασφαλείας φρουρά που συντηρούσε με δικά της έξοδα η τοπική κοινότητα. Στα χρόνια της επανάστασης του 1821 χρησίμευσε κυρίως ως βάση εφοδιασμού για τις ελληνικές δυνάμεις. Κατά το πρώτο έτος της εξέγερσης, 200 ένοπλοι με επικεφαλής τον Στάικο Σταϊκόπουλο οχυρώθηκαν στον οικισμό προκειμένου να αποτρέψουν την αποστολή ενισχύσεων από την Τριπολιτσά στους Οθωμανούς που είχαν αποκλειστεί στο πολιορκημένο Ναύπλιο. Τον Ιούλιο του 1822 πραγματοποιήθηκε στον Αχλαδόκαμπο συνάντηση μεταξύ υψηλόβαθμων Ελλήνων στρατιωτικών (μεταξύ άλλων συμμετείχαν οι Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης), ενώ στα τέλη του 1826 ένοπλοι των Χατζημιχάλη Νταλιάνη και Παναγιώτη Νοταρά αναχαίτησαν επίθεση Αιγύπτιων στρατιωτών. Από τον Αχλαδόκαμπο καταγόταν ο αγωνιστής της επανάστασης Κωνσταντίνος Αργύρης. Αργότερα, κατά την περίοδο 1832 - 1833, έδρευε στο χωριό δύναμη ιππικού με διοικητή τον Δημήτριο Καλλέργη. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής οι Γερμανοί εκτέλεσαν εννέα κατοίκους του οικισμού. Την 17η Μαΐου του 1944 σημειώθηκε κοντά στο χωριό η μάχη στο χάνι Αχλαδοκάμπου που έλαβε χώρα στις ανάμεσα στις αντάρτικες δυνάμεις του ΕΛΑΣ και στα κατοχικά στρατεύματα. Αποτέλεσμα της σύγκρουσης ήταν ο θάνατος περίπου τριάντα Γερμανών στρατιωτών, ενώ ο αντίκτυπος της μάχης ήταν τέτοιος ώστε μετά από τρεις μέρες ο πτέραρχος Χέλμουτ Φέλμυ κήρυξε ολόκληρη την Πελοπόννησο ως εμπόλεμη ζώνη. Λίγες μέρες αργότερα, οι κάτοικοι του Αχλαδόκαμπου, υπό τον φόβο των γερμανικών αντιποίνων και εξαιτίας της αντίθεσής τους με το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, ζήτησαν και έλαβαν οπλισμό από το Τάγμα Ασφαλείας Τρίπολης με επακόλουθο τη δημιουργία τοπικής φρουράς, δύναμης περίπου 150 ανδρών. Την 18η Σεπτεμβρίου του 1944, ο Αχλαδόκαμπος κυκλώθηκε από δυνάμεις του ΕΛΑΣ υπό τον Εμμανουήλ Βαζαίο, ο οποίος ζήτησε την παράδοση των ενόπλων. Η άρνηση της φρουράς οδήγησε σε σφοδρή μάχη που έληξε με την επικράτηση των ανταρτών και τον θάνατο 53 ανδρών του οικισμού. Διοικητικά ο Αχλαδόκαμπος αποτελούσε μέχρι το 1997 έδρα ομώνυμης κοινότητας της επαρχίας Άργους. Παρά τις μεταβολές που προέκυψαν στην τοπική αυτοδιοίκηση μέσω του προγράμματος Καποδίστρια, η κοινότητα Αχλαδόκαμπου διατηρήθηκε μέχρι το 2011 όταν με βάση το πρόγραμμα Καλλικράτης το χωριό προσαρτήθηκε στον δήμο Άργους - Μυκηνών.

Συγκοινωνιακός κόμβος

Από την περιοχή του Αχλαδόκαμπου διέρχονταν στο παρελθόν ο βασικός οδικός άξονας της κεντρικής και νότιας Πελοποννήσου και σιδηροδρομική γραμμή. Η περιοχή του Αχλαδοκάμπου μάλιστα αποτελούσε εξαιρετικά προβληματικό τμήμα του εθνικού οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου και μάλιστα διέθετε σιδηροδρομικό σταθμό. Το σιδηροδρομικό δίκτυο στην περιοχή ήταν σε κακή κατάσταση, κυρίως εξαιτίας της καταστροφής της γέφυρας από την οποία διερχόταν το τραίνο το 1948, κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Μέχρι την αποκατάσταση της γέφυρας το 1974 το τρένο πραγματοποιούσε μεγάλη παράκαμψη. Για την σιδηροδρομική ιστορία του Αχλαδόκαμπου αναφέρει ο συγγραφέας και κάτοικος του χωριού Πάνος Ρουμέντζας στο βιβλίο του "Ο Μύθος του Σύρτη".

Κολοσούρτης

Ο οδικός άξονας Άργους - Τριπόλεως, διέσχιζε την περιοχή και ήταν ο κύριος οδικός άξονας προς τη Λακωνία και τη Μεσσηνία. Το τμήμα του δρόμου που ξεκινούσε έξω από τους Μύλους Αργολίδας και έφτανε σχεδόν μέχρι την κορυφή του βουνού είχε μείνει γνωστό με το όνομα «Κολοσούρτης». Ο δρόμος ήταν πολύ ανηφορικός, με πολλές ανάποδες στροφές και μάλιστα 180 μοιρών. Δεν υπήρχαν ούτε προστατευτικά κιγκλιδώματα. Στο πιο ψηλό σημείο του δρόμου λειτουργούσαν οι ταβέρνες «Πολυβολείο» και ο «Εικοσιπένταρχος» στις οποίες πολλοί σταματούσαν για γίδα βραστή. Ο δρόμος σταμάτησε να λειτουργεί σαν κύριος άξονας όταν παραδόθηκε στην κυκλοφορία η Σήραγγα Αρτεμισίου. Πλέον έχει αναβαθμιστεί, με σωστές κλίσεις και προστατευτικά κιγκλιδώματα.

Πληθυσμός

Από το 1879 μέχρι και το 1940 ο πληθυσμός υπήρξε σταθερός με μία μικρή αυξητική τάση ενώ μετά το 1940 ο πληθυσμός έχει μειωθεί δραματικά. Από 1.807 κατοίκους που είχε ο Αχλαδόκαμπος το 1940 σήμερα έχει μόλις 407 κατοίκους.

Παραπομπές