Πληροφορίες
Η Αναβρυτή είναι ορεινό χωριό του δήμου Ναυπακτίας στην Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας, σε υψόμετρο 810 μέτρα.
Γεωγραφικά στοιχεία - ονομασία
Η Αναβρυτή είναι κτισμένο στις βορειοανατολικές πλαγιές του Μακρύορους, πάνω στην επαρχιακή οδό Ναυπάκτου - Καταφυγίου - Άνω Χώρας και απέχει 36,5 χλμ. από την Ναύπακτο. Το χωριό βρίσκεται ανάμεσα στα βουνά Μακρύορος, Σύρτα και Μακριά Ράχη. Συνορεύει με τα χωριά Κεντρική, Ασπριά και Καταφύγιο. Το παλαιό της όνομα ήταν Βετοψίστα ή Βελτοψίστα και μετονομάσθηκε το 1928 σε Αναβρυτή, εξαιτίας των πολλών πηγών (32 πηγές) και νερών που αναβρύζουν στην περιοχή. Παλιότερα λειτουργούσαν 4 μύλοι και σύμφωνα με τη παράδοση, την περίοδο της τουρκοκρατίας και ένας μπαρουτόμυλος. Αρχικά η Αναβρυτή βρισκόταν στη θέση "Παλιοχώρια", τοποθεσία απέναντι από τη σημερινή και σε χαμηλότερο υψόμετρο. Την περίοδο της τουρκοκρατίας, ο περιηγητής Φρανσουά Πουκεβίλ την αναφέρει, ως Βετοψίστα, στον κατάλογο των χωριών της περιοχής Κραβάρων να κατοικείται από 40 οικογένειες.
Αξιοθέατα
Αξιοθέατα του χωριού είναι η "Δρακότρυπα", ένα φυσικό λαβυρινθώδες σπήλαιο ανάμεσα στην Αναβρυτή και την Ασπριά στην τοποθεσία "Αγλαντίνια" λίγα μέτρα από τον Αντριβιτσιώτικο χείμαρρο. Το σπήλαιο διαρρέεται από ένα υπόγειο ποταμό που σχηματίζει μικρές λίμνες και μέσα του υπάρχουν σταλαγμίτες και σταλακτίτες. Ανακαλύφθηκε το 1969 και έχει εξερευνηθεί έκταση 1.600 τ.μ. σε μήκος διαδρόμων περίπου 550 μέτρων. Η Αναβρυτή έχει πολλά νεόκτιστα σπίτια κτισμένα από παραδοσιακή πέτρα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η παλιά πέτρινη βρύση του χωριού, ο πέτρινος ενοριακός ναός της Αγίας Παρασκευής, κτισμένος το 1891 με την εικόνα της Αγίας του 1847 καθώς και τα ξωκλήσια: Ζωοδόχος Πηγή, Άϊ Γιώργης, Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός στη θέση Γλας (= Πύργος) και Παναγιά στα Παλιοχώρια. Κοντά στο χωριό βρίσκεται το “Κρι”, ένα μεγάλο δάσος ποικίλης βλάστησης, το "Χάνι της Παπαδιάς" ενώ υπάρχουν αρκετές διαδρομές πεζοπορίας για φυσιολάτρες ή περιπατητές.
Διοικητικά στοιχεία
Ως Βελτοψίστα αναφέρεται επίσημα, μετά την απελευθέρωση, το 1835 στο ΦΕΚ 19Α - 07/12/1835 να προσαρτάται στον τότε δήμο Αποδωτίας. Το 1912 με το ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912 το όνομά της διορθώθηκε σε Βετοψίστα και το 1928 με το ΦΕΚ 156Α - 08/08/1928 μετονομάστηκε σε Αναβρυτή. Με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης, αποτελεί την Τοπική Κοινότητα Αναβρυτής που ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Αποδοτίας του Δήμου Ναυπακτίας και ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 172 κάτοικοι.
Απογραφές πληθυσμού
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Αναβρυτή από το https://web.archive.org/web/20171101004828/http://www.kravara.com/ "Δρακότρυπα" στην Αναβρυτή Ορεινής Ναυπακτίας
