Πληροφορίες
Το Παναιτώλιο, επίσημα Παναιτώλιον, είναι πεδινή κωμόπολη και κοινότητα της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας σε υψόμετρο 67 μέτρα.
Γεωγραφικά στοιχεία - αξιοθέατα
Το Παναιτώλιο βρίσκεται μόλις 5 χλμ. νοτιοανατολικά από το Αγρίνιο και είναι σχεδόν ενωμένο με αυτό. Συνορεύει με το Καινούργιο (ΒΑ.), την εθνική οδό Αντίρριου - Ιωαννίνων (Δ.), τη Νέα Αβόρανη και τη λίμνη Τριχωνίδα. Ο εύφορος κάμπος του ξεκινά κοντά στις υπώρειες του Παναιτωλικού όρους και τελειώνει στις καλαμιές της λίμνης. Βασικά προϊόντα είναι οι ελιές, το καλαμπόκι και το τριφύλλι. Με τα καλοχτισμένα πέτρινα σπίτια του δεσπόζει στην περιοχή της Τριχωνίδας, στις παρυφές της οποίας βρίσκονται και τα "Αμπάρια", γνωστά για την πανίδα, τη χλωρίδα και όπου τα παλιότερα χρόνια είχε αναπτυχθεί εμπόριο χελιών και άλλων ψαριών. Το παλιό αντλιοστάσιο που υπήρχε ανακαινίστηκε μέσω Ευρωπαϊκού Προγράμματος LIFE - ΦΥΣΗ 1999 και μετατράπηκε σε Κέντρο Περιβάλλοντος Τριχωνίδας. Διαθέτει εκθεσιακό χώρο με θεματικούς πίνακες, μακέτα της Τριχωνίδας, ενυδρείο με ψάρια της λίμνης, αίθουσα προβολών και εργαστήριο ανάλυσης ποιότητας νερού. Στον ίδιο χώρο λειτουργεί εκθετήριο του Γυναικείου Συνεταιρισμού Παναιτωλίου με τοπικά προϊόντα (γλυκά κουταλιού, τραχανά, χυλοπίτες κ.ά.).
Ιστορία
Στην ηλεκτρονική εφημερίδα του Αγρινίου "Νέα Εποχή" ο Αθανάσιος Παλιούρας διηγείται: "Ανατολικά και νότια του Βραχωριού απλώνεται η ακραία συνοικία, που όλοι την ονομάζουν Ντούτσαγα. Ο παππούς μου, ο μπάρμπα-Ζάχος ο Κάππας, που έφτασε τα εκατό και μας αποχαιρέτησε όρθιος μια Μεγάλη Παρασκευή του 1961, έλεγε πως, καθώς θυμόταν από τους παλιότερους που το κουβέντιαζαν, όταν αυτός ήταν παιδί - δηλαδή εκεί γύρω στα 1880 - όλοι ήξεραν για τον Ντουτς - αγά. Αυτός ο Τούρκος αγάς εξουσίαζε την περιοχή μας ως την ώρα που επαναστάτησαν οι Βραχωρίτες - μια άλλη ηρωική ιστορία αυτή - δηλαδή ως τις 11 Ιουνίου 1821. Ήταν ο Ντουτς αγάς γαμπρός του Μουσταφά - πασά, που είχε στην κατοχή του όλη την παραλίμνια περιοχή και μέχρι τον Αϊ Γιάννη τον Ριγανά. Αυτό το μεγάλο και πλούσιο προάστιο του Αγρινίου, το Παναιτώλιο σήμερα, οι παλιότεροι το ξέρουν το μισό σαν Μουσταφούλι και το άλλο μισό σαν Χαλίκι. Από τα παιδικά μου χρόνια θυμάμαι κι εγώ πως κάθε Σαββατοκύριακο ερχόταν το νερό από το ποτάμι της Ερημίτσας (Ερμίτσα) και ποτιζόταν η Ρουπακιά. Ήταν, έλεγαν, μέσα στη συμφωνία της προίκας που έδωσε ο Μουσταφά - πασάς στον Ντουτς - αγά. Τουρκικό εθιμικό δίκαιο που έμεινε ως σήμερα ισχυρό και παντοδύναμο, πάνω από οποιαδήποτε νεότερη ρύθμιση".
= Προσωπικότητες του Παναιτωλίου
= Χρήστος Καπράλος (1909 - 1993), γλύπτης Δημήτρης Πιστικός (1948 - ), δικηγόρος, ποιητής και δοκιμιογράφος
Διοικητικά - πληθυσμιακά στοιχεία
Το Παναιτώλιο αναφέρεται επίσημα μετά την απελευθέρωση το 1835 με την ονομασία Μουσταφούλι στο ΦΕΚ 19Α - 07/12/1835 να προσαρτάται στον τότε δήμο Θέρμου. Το 1912 με το ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912 ορίστηκε έδρα της νεοϊδρυθείσας κοινότητας Μουσταφουλίου. Το 1928 με ΦΕΚ 81Α - 14/05/1928 μετονομάστηκε σε Παναιτώλιον. Σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης αποτελεί την τοπική κοινότητα Παναιτωλίου που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Θεστιέων του Δήμου Αγρινίου και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει 2.935 μόνιμους κατοίκους. Δείτε: Κοινότητα Παναιτωλίου
Απογραφές πραγματικού πληθυσμού (de facto)
Αθλητισμός
Στο Παναιτώλιο εδρεύει ο «Γυμναστικός Σύλλογος Ολυμπιακός Παναιτωλίου», ο οποίος έχει επίσημο έτος ίδρυσης το 1948 και εκπροσωπεί την περιοχή στις τοπικές ποδοσφαιρικές διοργανώσεις της Ε.Π.Σ. Αιτωλοακαρνανίας. Αγωνίζεται με χρώματα το κόκκινο και το λευκό και έμβλημά του αποτελεί ο δαφνοστεφανωμένος έφηβος. Ο Ολυμπιακός Παναιτωλίου εχει πολυετή παρουσία στα τοπικά πρωταθλήματα. Η σημαντικότερη διάκρισή του είναι η συμμετοχή του στην Δ΄ Εθνική κατηγορία τη χρονιά 1992-93, ενώ την ίδια χρονιά υπήρξε φιναλίστ του κυπέλλου Ε.Π.Σ. Αιτωλοακαρνανίας με αντίπαλο τον Ναυπακτιακό Αστέρα. Το καλοκαίρι του 2019 δε δήλωσε συμμετοχή στο πρωτάθλημα της Β΄ Κατηγορίας όπου αγωνιζόταν και έτσι τη χρονιά 2019-20 έμεινε εκτός αγωνιστικής δράσης. Ωστόσο ένα χρόνο αργότερα, το Σεπτέμβριο του 2020 δήλωσε ξανά συμμετοχή στα πρωταθλήματα της Ε.Π.Σ. Αιτωλοακαρνανίας, ξεκινώντας από τη Γ΄ Κατηγορία. Έδρα του αποτελεί παραδοσιακά το Δημοτικό Γήπεδο Παναιτωλίου το οποίο το 2020 μετονομάστηκε σε Δημοτικό Γήπεδο Παναιτωλίου «Δημήτριος Καραγιάννης» προς τιμήν του αείμνηστου πρώην προέδρου του συλλόγου για την προσφορά του στο σύλλογο και στην τοπική κοινωνία γενικότερα.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Η ιστορία του Παναιτωλίου από τον ιστότοπο του Γυμνασίου Παναιτωλίου Ιστορικό διατηρητέο μνημείο Αρχειοθετήθηκε 2020-09-27 στο Wayback Machine. της κοινότητας Παναιτωλικού από τον ιστότοπο http://listedmonuments.culture.gr Αρχειοθετήθηκε 2018-04-01 στο Wayback Machine.
