Οι Αμοργιανοί είναι χωριό και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας (τέως δήμου) Ινάχου, του του δήμου Αμφιλοχίας, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Αιτωλοακαρνανίας, στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης. Πριν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία Βάλτου του νομού Αιτωλοακαρνανίας, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Στερεάς Ελλάδας.

Γεωγραφικά στοιχεία

Οι Αμοργιανοί είναι χωριό στο Β.ΒΚ. τμήμα του νομού Αιτωλοακαρνανίας. Βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Ίναχου (Μπιζάκου) και στο απώτατο βόρειο άκρο της τεχνητής λίμνης Καστρακίου, ανατολικά της Αμφιλοχίας και σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 170. Το χωριό απέχει περίπου 73 χλμ. Β. του Μεσολογγίου.

Γενικά στοιχεία

Κατά μία εκδοχή, το όνομα του χωριού οφείλεται σε παραφθορά της ονομασίας παλιού εξωκκλησιού αφιερωμένο στην Αγία Μαρίνα (Αγία Μαρίνα > Αγια-Μαργιά > Αϊ Μαργιά > Αμαργιανή > Αμαργιανοί > Αμοργιανοί). O παλαιός οικισμός χτίστηκε το 1879, όπως μαρτυρά και σχετική επιγραφή στην είσοδο της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου αλλά και σε κάποια σπίτια του παλαιού χωριού. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι πρώτοι οικιστές του παλαιού χωριού κατοικούσαν κάτω από το αρχαίο κάστρο της περιοχής Μακριάδας. Το νέο χωριό χτίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’60 στην πεδιάδα σε απόσταση περίπου 2 χλμ. νοτιότερα του παλαιού οικισμού. Οι Αμοργιανοί αποτέλεσαν κατεξοχήν αγροτικό χωριό, ανέκαθεν στηριζόμενο στην καλλιέργεια καπνού και σε σημαντικό βαθμό στην κτηνοτροφία. Παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια η καλλιέργεια καπνού διακόπηκε, με αποτέλεσμα να αυξηθεί κατακόρυφα η ανεργία και να μειωθεί στο ελάχιστο η γεωργική δραστηριότητα στην περιοχή.Έτσι λίγοι είναι πλέον εκείνοι που διατηρούν καλλιέργειες, ενώ σποραδικά καλλιεργούνται ελιές, καλαμπόκι, οπωροκηπευτικά, τριφύλλι και αμπελώνες. Κοντά στο παλιό χωριό διασώζονται ερείπια αρχαίου κάστρου. Από τους Αμοργιανούς κατάγονταν οι αγωνιστές κατά τον αγώνα για ανεξαρτησία (1821-1829) Λίτζος Χρήστος και Μάστορας ή Σαλοδήμος ή Αμοργιανιώτης Γεώργιος.

Αξιοθέατα

Ο ναός Γενεσίου της Θεοτόκου στο κέντρο του οικισμού Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, στη θέση του παλαιού χωριού Το ξωκκλήσι της Αγίας Μαρίνας

Τοπική κοινότητα

Η τοπική κοινότητα Αμοργιανών είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ημιορεινός οικισμός με έκταση 59,354 χμ² (2011). Περιλαμβάνει και τους οικισμούς Μαλαταίικο, Πραντικό και Χαμορίκι.

Πληθυσμός

(σε παρένθεση ο πληθυσμός της τοπικής κοινότητας)

Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»

Ο οικισμός αναγνωρίστηκε το 1836 και προσαρτήθηκε στον δήμο Στράτου του νομού Ακαρνανίας & Αιτωλίας. Το 1912 προσαρτήθηκε στην κοινότητα Βαρετάδου, το 1925 εντάχθηκε στον νομό Άρτης και το 1926 υπήχθη οριστικά στον νομό Αιτωλοακαρνανίας. Το 1933 ορίστηκε έδρα της κοινότητας Αμοργιανών. Με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 ο οικισμός αποσπάστηκε από την κοινότητα Αμοργιανών και προσαρτήθηκε στο δήμο Ινάχου. Με το ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 αποσπάστηκε από το δήμο Ινάχου και προσαρτήθηκε στον δήμο Αμφιλοχίας.

Παραπομπές

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963 (ΠΛ) Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς) Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010 Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ, τόμος 3ος, Εκδόσεις Τεγόπουλου - Μανιατέα, Αθήνα 1996, σελ. 248 eetaa.gr

Βιβλιογραφία

Σταματελάτος Μ. & Βάμβα Φ., Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, τόμος 1ος, Εκδόσεις εφημερίδας Το Βήμα, Αθήνα 2006, σελ. 99. Τέλωνας Νικόλαος, Οι Πρόμαχοι της Πατρίδος Βαλτινοί Αγωνιστές του '21, Αμφιλοχία 2004, σελ. 145, 149

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

https://www.facebook.com/groups/46680689241/ https://www.youtube.com/watch?v=L0-obka9ySA