Ο Άγιος Δημήτριος Βοιωτίας είναι πεδινό χωριό της ομώνυμης Τοπικής Κοινότητας του Δήμου Ορχομενού στο Νομό Βοιωτίας. Βρίσκεται σχεδόν στην καρδιά της Κωπαΐδας, νότια του Ορχομενού. Ο πληθυσμός του, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, είναι 801 κάτοικοι. Θεωρείται από τα πιο εύφορα χωριά της Βοιωτίας, ενώ παλαιότερα είχαν διατυπωθεί σοβαρές σκέψεις να αποτελέσει και έδρα αυτοτελούς Δήμου. Με το χωριό Μαυρόγεια συναποτελούν την Τοπική Κοινότητα Αγίου Δημητρίου, με συνολικό πληθυσμό 877 κατοίκους.

Ιστορικά στοιχεία και αξιοσημείωτα

Πρόκειται για ιστορικό χωριό το οποίο υπάρχει τουλάχιστον από τον 15ο αιώνα. Από το 1912 ο Άγιος Δημήτριος αποτέλεσε έδρα της ομώνυμης κοινότητας, στην οποία ανήκε και ο οικισμός Μαυρόγεια. Η κοινότητα παρέμεινε αμετάβλητη μέχρι την κατάργησή της το 1998 με το σχέδιο Καποδίστριας, οπότε και εντάχθηκε στον Δήμο Ορχομενού. Κατά μία άποψη οι κάτοικοι του χωριού προέρχονται από το χωριό Άγιος Δημήτριος Ναυπακτίας, που μετοίκησαν στην περιοχή της Κωπαΐδας για λόγους εργασίας μετά την αποξήρανση της λίμνης ιδρύοντας το ομώνυμο χωριό. Άλλες απόψεις θέλουν τους κατοίκους να προέρχονται από τον Άγιο Δημήτριο Δαυλείας ή από το Διχούνι Ηπείρου. Διαχρονικά πάντως το χωριό διέθετε και σημαντικό αριθμό Ηπειρωτών. Ο Δάλκας κάνει μία επιφανειακή μόνο αναφορά στο χωριό, χωρίς να έχει απαντήσεις για το ζήτημα της προέλευσης των κατοίκων του (Δάλκας Γ΄: 22). Από το χωριό επίσης καταγόταν ο διεθνής ποδοσφαιριστής του Παναθηναϊκού και προπονητής Γιάννης Κυράστας.

Ιστορικό διοικητικών μεταβολών Αγίου Δημητρίου

Ο Άγιος Δημήτριος είχε, όπως και πολλές άλλες περιοχές της Ελλάδας, αξιόλογες διοικητικές μεταβολές, κατά τον 19ο, 20ό και 21ο αιώνα, που σε γενικές γραμμές έχουν ως εξής:

Δ. Ορχομενού Ν. Αττικής και Βοιωτίας

ΦΕΚ 18Α - 18/10/1835 Σύσταση του δήμου με έδρα τον οικισμό Σκριπού Ο οικισμός Άγιος Δημήτριος προσαρτάται στο δήμο Ορχομενού

ΦΕΚ 122Α - 12/05/1889 Μεταφέρεται η έδρα του δήμου από τον οικισμό Σκριπού στον οικισμό Πετρομαγούλα

Δ. Ορχομενού Ν. Βοιωτίας

ΦΕΚ 136Α - 08/07/1899 Ο δήμος αποσπάσθηκε στον νομό Βοιωτίας από τον νομό Αττικής και Βοιωτίας

Δ. Ορχομενού Ν. Αττικής και Βοιωτίας

ΦΕΚ 282Α - 04/12/1909 Ο δήμος αποσπάσθηκε στον νομό Αττικής και Βοιωτίας από τον νομό Βοιωτίας

Κ. Αγίου Δημητρίου Ν. Αττικής και Βοιωτίας

ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912 Σύσταση της κοινότητας με την απόσπαση του οικισμού Άγιος Δημήτριος από τον δήμο Ορχομενού και τον ορισμό του ως έδρα της κοινότητας

Κ. Αγίου Δημητρίου Ν. Βοιωτίας

ΦΕΚ 223Α - 26/07/1943 Η κοινότητα αποσπάσθηκε στον νομό Βοιωτίας από τον νομό Αττικής και Βοιωτίας

ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 Ο οικισμός Άγιος Δημήτριος αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στον δήμο Ορχομενού Η κοινότητα καταργείται.

Δημογραφικά στοιχεία

Πύρρος Αγίου Δημητρίου Βοιωτίας

Ο Πύρρος Αγίου Δημητρίου Βοιωτίας είναι ερασιτεχνική αθλητική ομάδα που ιδρύθηκε το 1994. Χρώματα της είναι το κόκκινο και το λευκό. Έμβλημα της είναι ταύρος που περιβάλλεται από στεφάνι βελανιδιάς με την ένδειξη Απειρωτάν (δηλαδή Ηπειρωτών στις βορειοδυτικές ελληνικές διαλέκτους), το έμβλημα δηλαδή του αρχαίου Κοινού των Ηπειρωτών, όπως αυτό έχει διασωθεί σε διάφορα νομίσματα της αρχαίας Ηπείρου. Το όνομα της προέρχεται από τον βασιλέα Πύρρο της Ηπείρου, ο οποίος έδρασε κυρίως κατά τον τρίτο προχριστιανικό αιώνα. Εντός έδρας χρησιμοποιεί κυρίως το παλιό γήπεδο του Αγίου Δημητρίου, ωστόσο σε κάποιες περιπτώσεις έχουν χρησιμοποιηθεί και άλλα γήπεδα της περιοχής.

Παραπομπές

Βιβλιογραφία

Δάλκας Θ., Λειαδιά Γ΄- Ιστορικοί περίπατοι στα βορειοανατολικά της, Αθήνα, 1985.