Πληροφορίες
Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Σίμωνος Πέτρας, λεγόμενη και Σιμωνόπετρα είναι μία από τις είκοσι μονές του Αγίου Όρους και κατατάσσεται δέκατη τρίτη στην ιεραρχική τάξη των αθωνικών μονών. Βρίσκεται σε υψόμετρο 300 μέτρων από τη θάλασσα πάνω σε βράχο από γρανίτη. Η μονή είναι ένα από τα τολμηρότερα οικοδομήματα της βυζαντινής μηχανικής, καθώς αποτελεί ένα επταώροφο πυργωτό κτίριο. Το Καθολικό της μονής είναι αφιερωμένο στη Γέννηση του Χριστού. Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής είναι ο Αρχιμανδρίτης Ελισσαίος Σιμωνοπετρίτης.
Ιστορία
Η ίδρυσή της οφείλεται στον Όσιο Σίμωνα, που ασκήτεψε στα μέσα του 13ου αιώνα σε σπήλαιο κοντά στη μονή, ο οποίος σε όραμα διείδε τη μελλοντική της ανοικοδόμηση. Στην αρχή της άσκησής του, από τους πολλούς χρόνους, που έμεινε συνολικά μέσα στο στενό και υγρό σπήλαιο, άκουσε μία φωνή, που ήταν η φωνή της Παναγίας, για να κτίσει τη μονή πάνω στον απέναντι κωνικό βράχο. Στην αρχή δίστασε να το κάνει, αλλά στη συνέχεια, μετά και πάλι από το άκουσμα της φωνής της Παναγίας για δεύτερη και τρίτη φορά, που η φωνή της Θεοτόκου ήταν πιο επιτακτική, ξεκίνησε να κτίζει το μοναστήρι (το έτος 1257), το οποίο μετά από την υπόδειξη της Παναγίας ονομάστηκε Νέα Βηθλεέμ, προς τιμήν της Γεννήσεως του Χριστού, γι' αυτό και εορτάζει στις 25 Δεκεμβρίου (με το παλαιό ημερολόγιο, όπως όλες οι μονές του Αγίου Όρους). Κατά τα έτη 1365 - 1371 η μονή ανακαινίστηκε και επεκτάθηκε από τον Σέρβο ηγεμόνα των Σερρών Ιωάννη Ούγγλεση. Το 1581 καταστράφηκε από πυρκαγιά στην οποία έχασαν τη ζωή τους μεγάλος αριθμός μοναχών. Τότε ο ηγούμενος της μονής, Ευγένιος, ταξίδεψε στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες για τη διενέργεια εράνου. Ο τότε ηγεμόνας της Βλαχίας Μιχαήλ ο Γενναίος ενδιαφέρθηκε για το μοναστήρι και του δώρισε σημαντική ακίνητη περιουσία, καθώς και τα ποσά για την ανοικοδόμηση της μονής. Η Μονή κάηκε συνολικά τρεις φορές. Τη σημερινή της μορφή την πήρε μετά την τελευταία μεγάλη πυρκαγιά του 1891.
Μικρασιατική Μονή
Η πλειοψηφία των μοναχών της Μονής Σίμωνος Πέτρας ήταν Μικρασιάτες επί 150 έτη, καθιστώντας τη Μικρασιατική Μονή. Ο πρώτος Μικρασιάτης ηγούμενος ήταν ο Σεραφείμ από τα Αλάτσατα της Μικράς Ασίας (1796-1863). Ακολούθησαν στη διαδοχή της ηγουμενίας ο Νεόφυτος (+1907) και μετέπειτα ο Ιωαννίκιος (+1919) αμφότεροι Μικρασιάτες από τα Αλάτσατα. Την περίοδο 1920-1931 διετέλεσε καθηγούμενος της Μονής ο Όσιος Ιερώνυμος Σιμωνοπετρίτης ο Μικρασιάτης. Επόμενος καθηγούμενος - κληθείς από τη μονή Διονυσίου - διακόνησε ο Καισάριος έως το 1940, καταγόμενος από τα Βουρλά της Μικράς Ασίας. Τον διαδέχθηκε ο επίσης Βουρλιώτης Χαραλάμπης ο οποίος εκοιμήθη το 1973. Από τότε έως το 2000 διετέλεσε ηγούμενος ο Αιμιλιανός, μικρασιατικής καταγωγής, μεγάλος θεολόγος και πολυγραφότατος συγγραφέας.
Κτίσματα Μονής
Στον πρώτο όροφο της ανατολικής πτέρυγας στο ηγουμενείο, βρίσκεται το παρεκκλήσι της Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής, της οποίας το αριστερό χέρι σώζεται άφθαρτο και ενίοτε σε θερμοκρασία ανθρώπινου χεριού εδώ και πολλούς αιώνες. Toν Νοέμβριο του έτους 1888 ο Καθηγούμενος Αρχιμανδρίτης Νεόφυτος Μολάκας με συνοδεία τον Ιερομόναχο Διονύσιο και τον μετέπειτα διάδοχό του στην ηγουμενεία Ιεροδιάκονο Ιωαννίκιο ταξίδεψαν για τη Ρωσία για να συγκεντρώσουν βοήθεια για το Μοναστήρι. Πήραν μαζί τους αργυρό κιβώτιο, που περιείχε τον Tίμιο Σταυρό, την αριστερά χείρα της Αγίας Μαγδαληνής, μέρος της Αγίας θεοπρομήτορος Άννης και μέρος του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Παντελεήμονος. Όταν στις 28 Μαΐου 1891 έφθασαν στο Ροστόβ, και ενώ την ίδια ημέρα θα αναχωρούσαν από την Οδησσό για το Άγιον Όρος, μετά μεγάλης λύπης έλαβαν, μέσω των Pώσων αδελφών του εκεί Μετοχίου της Μονής Αγίου Παντελεήμονος, τηλεγράφημα από τους πατέρες της Σιμωνόπετρας, που τους πληροφορούσε ότι κάηκε όλο το μοναστήρι. Στις 29 Νοεμβρίου 1892 επανήλθαν στο Μοναστήρι, μετά από απουσία τεσσάρων ετών (20-21.11.1888 έως 29.11.1892). Στο δεύτερο όροφο βρίσκεται το παρεκκλήσι του Αγίου Χαραλάμπους. Στη μεσαία πτέρυγα, κάτω από την τράπεζα, βρίσκεται το παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου. Το παρεκκλήσι του Κοιμητηρίου της μονής Σίμωνος Πέτρας βρίσκεται νοτιοανατολικά, έξω από τα τείχη της και τιμάται στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Ένα άλλο παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου βρίσκεται στη νεότερη τέταρτη πτέρυγα, που άρχισε, κατόπιν εγκρίσεως του Kέντρου Αγιορειτικής Κληρονομίας (ΚεΔAK), που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη, να κτίζεται το έτος 1996 και ολοκληρώθηκε το έτος 2000. Η Μονή έχει ιστορική βιβλιοθήκη με αξιόλογα βιβλία, σκευοφυλάκιο, συλλογές ανθιβόλων και χαρακτικά της αγιορείτικης πινακοθήκης της. Μάλιστα έχει εκδώσει κατά καιρούς η ίδια, ή διάφοροι εκδοτικοί οίκοι, βιβλία που επιμελήθηκαν Σιμωνοπετρίτες πατέρες.
Εορτές
Η Μονή εορτάζει στις 25 Δεκεμβρίου, τη Γέννηση του Χριστού. Στις 28 Δεκεμβρίου εορτή του κτήτορα Οσίου Σίμωνα. Επίσης εορτάζει στις 22 Ιουλίου, γιορτή της Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής, η οποία τιμάται ως συν-κτητόρισσα της Μονής. Τέλος, εορτάζει και στις 9 Μαΐου τη μνήμη του Οσίου Ιερωνύμου Σιμωνοπετρίτου του Μικρασιάτου.
Εξαρτήματα
Η Μονή Σίμωνος Πέτρας έχει στις Καρυές, τα εξής εξαρτήματά της, δηλαδή διάφορα οικοδομήματα που στεγάζουν είτε Κελλιά, είτε άλλες υπηρεσίες: α) Το Αντιπροσωπείο (Κονάκι) της, που είναι αφιερωμένο στους Αγίους Πάντες, β) 5 Κελλιά:
το Κελλί του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, που βρίσκεται κάτω από την Αθωνιάδα Σχολή, κοντά στον λάκκο του Άδειν, το Κελλί του Αγίου Νικολάου του Καπρούλη, το Κελλί του Αγίου Μηνά, με τη θαυματουργή του εικόνα, το Κελλί του Τιμίου Σταυρού, ενώ στην πλατεία των Καρυών βρίσκεται επίσης το Κελλί του Αγίου Γεωργίου, επονομαζόμενο του Καλαθά. Ιδρύθηκε τον 14ο αιώνα και στεγάζει στο ισόγειο καταστήματα. γ) Επίσης το κτίριο που στεγάζονται οι υπηρεσίες του OTE, δίπλα από τον πάνσεπτο ιερό ναό του Πρωτάτου, ανήκει στην ιδιοκτησία της μονής. Αγοράσθηκε ως Κελλί εκκλησιαστικό το έτος 1367 παρά της Μεγάλης Mέσης από τον κτίτορα Ιωάννη Oύγγλεση και αφιερώθηκε στη Μονή Σίμωνος Πέτρας. Ήταν το πρώτο Αντιπροσωπείο της μονής μέχρι του έτους 1621, οπότε και μέχρι τα μέσα του 19ου αι. παραχωρήθηκε σε εξαρτηματικούς μοναχούς. Έκτοτε ενοικιάζεται σε επαγγελματίες ιδιώτες. Στην ευρύτερη περιοχή της μονής συναντούμε το ιδιαίτερα αξιόλογο Κελλί του Αγίου Νικολάου-Δοντά στα όρια της μονής Ξηροποτάμου, που από το 1368 αποτελεί το αγρόκτημα της μονής. Η Μονή έχει γύρω από την περιοχή της και άλλα Καθίσματα, όπως: α) το Κάθισμα του Αγίου Σίμωνα που βρίσκεται δίπλα στο σπήλαιο, όπου ασκήτεψε ο κτήτορας της μονής όσιος Σίμων. β) Το Κάθισμα του Αγίου Ιωάννη Θεολόγου, νότια της μονής προς τη θάλασσα. γ) το Kάθισμα της Αγίας Τριάδας, πάνω ακριβώς από εκείνο του Αγίου Σίμωνος, δ) το Κάθισμα του Αγίου Σάββα, νοτιοανατολικά της μονής, στο μέσο του καλντεριμιού προς τον αρσανά, ε) το Kάθισμα Παναγίτσα, που βρίσκεται νοτιοανατολικά της μονής, μέσα στο ρέμα, στα όρια με τη Μονή Γρηγορίου και, τέλος, στ) το Kάθισμα του Αγίου Μοδέστου - Καραβασαρά, που βρίσκεται λίγο πιο πάνω από το λιμανάκι της Δάφνης, όπου και οι παλαιοί αμπελώνες και ελαιώνες της μονής. Στην περιοχή του δάσους υπάρχει το Δασονομείο, με την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, και ένα Ησυχαστήριο: το Κουρτζίδικο, κτίσμα του 19ου αιώνα, που βρίσκεται στα όρια Ιβήρων - Ξηροποτάμου-Σιμωνόπετρας, ένα άλλο Ησυχαστήριο είναι και το Καλαμίτσι, δίπλα ακριβώς στη θάλασσα, κοντά στο Kάθισμα του Αγίου Μοδέστου. Στον αρσανά της Σιμωνόπετρας βρίσκεται ο παλαιός Πύργος και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου.
Μετόχια
Η Μονή έχει και εκτός Αγίου Όρους τα εξής Μετόχια: α) το Μετόχι του Αγίου Χαραλάμπους στη Θεσσαλονίκη, β) το Μετόχι της Αναλήψεως του Κυρίου στον Βύρωνα Αττικής, γ) το Μετόχι των Αγίων Αρτεμίου και Αντύπα στη Σίφνο, δ) το Μετόχι της Παναγίας της Τρύγης στο Προπούλι Λήμνου, με τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, ε) το Ιερό Ησυχαστήριο του Οσίου Νικοδήμου στον Πεντάλοφο Γουμένισσας, όπου φυλάσσεται η εικόνα της Παναγίας της Μικρασιάτισσας από το Ικόνιο της Μικράς Ασίας και στ) στη Γαλλία το Μετόχι του Αγίου Αντωνίου, νότια της πόλης Λυών. Από τη Μονή της Σιμωνόπετρας εξαρτώνται πνευματικά και τα εξής γυναικεία Μετόχια: ζ) το Ιερό Κοινόβιο Ευαγγελισμού Ορμύλιας Χαλκιδικής, η) το Μετόχιον της Αγίας Σκέπης στο Solan, στα νότια της Γαλλίας και θ) το Μετόχιον της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην περιοχή Terasson Γαλλίας. Το σύνολο των μοναζουσών στα τρία αυτά Μετόχια ανέρχεται στις 140-150 αδελφές.
Μοναστική δύναμη
Η Μοναστική δύναμη της Μονής, σύνολο μοναχών, δοκίμων και των εντός Αγίου Όρους εξαρτηματικών αδελφών, κυμαίνεται σήμερα περίπου στα 85 άτομα. Οι εκτός Αγίου Όρους εξαρτηματικοί μοναχοί που διαβιούν στα Μετόχια της Μονής ανέρχονται περίπου στα 40 άτομα. Έτσι η συνολική δύναμη των εντός και εκτός Αγίου Όρους μοναχών ανέρχεται στους 120-130 μοναχούς.
Τοποθεσία
Βρίσκεται περί το μέσον και επί της αριστερής ακτής της Χερσονήσου. Απέχει γύρω στις 2,30 ώρες από τη Δάφνη και γύρω στα 45 λεπτά έντονα ανηφορικού δρόμου από το λιμανάκι (αρσανά) της μονής.
Βιβλιογραφία
ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ, Γεράσιμου Σμυρνάκη, Φωτογραφική ανατύπωση της έκδοσης του 1903, Εκδόσεις Πανσέληνος, Καρυές Αγίου Όρους 1988, Σελίδες 822 ΣΙΜΩΝΟΠΕΤΡΑ, ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ, Συλλογικός Τόμος, Διεύθυνση εκδόσεως: Στέλιος Παπαδόπουλος, ΕΤΒΑ, Αθήνα 1991, Σελίδες 396, ISBN 960-244-018-Χ Άγιος Σίμων ο Αθωνίτης (επιμ. Ιερομ. Ιουστίνος Σιμωνοπετρίτης). Αθήνα 1987 Ο βίος του αγίου Σίμωνος. Άγιον Όρος 1985 ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ, Καδάς, Σωτήριος Ν, Εκδοτική Αθηνών, Έτος έκδοσης: 2009, Σελίδες: 200, ISBN 960-213-199-3 Βίος και πολιτεία του οσίου και θεοφόρου πατρός ημών Σίμωνος του Αθωνίτου του εν τη πέτρα ασκήσαντος και μύρον αναβλύσαντος, όστις ανεπαύθη το ᾳσνζ (1257) έτος από Χριστού, Δεκεμβρίου κη΄. Συγγραφείς μέν υπό Ησαΐου μοναχού, μεταγραφείς δε υπό Νικηφόρου ιερομονάχου Χίου, Νέον Λειμωνάριον, Βενετία 1819, σελ. 89-99 Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Ιερομόναχος Μακάριος Σιμωνοπετρίτης, τόμος 4ος, Μήν Δεκέμβριος, Εκδόσεις ΙΝΔΙΚΤΟΣ, Αθήνα 2005, Σελίδες 384, ISBN 960-518-197-5 ΟΡΜΥΛΙΑ, Ιερόν Κοινόβιον Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, Προσκυνηματικός Οδηγός, Αντώνη Ιορδάνογλου, Εκδόσεις ΙΝΔΙΚΤΟΣ, Αθήνα 2007, Σελίδες 148, ISBN 960-518-296-0 Αγίου Σίμωνος του Αθωνίτου Βίος και Πολιτεία, Νικολάου Γ. Πεντζίκη, εικονογράφηση Μάρκος Καμπάνης, Άγιον Όρος, 2000 ISBN 960-8474-07-8
