Η Αγία Παρασκευή είναι χωριό και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας (τέως δήμου) Τιθορέας, του δήμου Αμφίκλειας - Ελάτειας, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Φθιώτιδας, στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης. Πριν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία Λοκρίδας του νομού Φθιώτιδας, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Στερεάς Ελλάδας.

Ιδρυτής της και κοινοτάρχης για 25 χρόνια ήταν ο Λουκάς Πανουργιάς Μέχρι το 1920 ο οικισμός ονομαζόταν Καλύβια Αγίας Μαρίνας.

Γεωγραφία

Η Αγία Παρασκευή είναι οικισμός στο νοτιοδυτικό τμήμα του νομού Φθιώτιδας. Βρίσκεται στις βορειοανατολικές παρυφές του υψώματος «Γορίτσα» (409 μ.), ανάμεσα στον ανατολικό Παρνασσό και στο Καλλίδρομο, ακριβώς πάνω στα όρια με τον νομό Βοιωτίας -είναι ο τελευταίος οικισμός επί φθιωτικού εδάφους-, σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 155. Κείται στην κοιλάδα του Βοιωτικού Κηφισού, πάνω στην Παλαιά Εθνική Οδό Αθήνας-Λαμίας και συνδέεται με το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο, έχοντας δικό του σιδηροδρομικό σταθμό. Απέχει περίπου 68 χλμ. ΝΑ. της Λαμίας. Η τοπική κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, με έκταση 7,022 χμ² (2011).

Πληθυσμός

Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»

Ο οικισμός εμφανίζεται διοικητικά το 1916 ως Καλύβια Αγίας Μαρίνας να προσαρτάται στην κοινότητα Αγίας Μαρίνας του, τέως, νομού Φθιώτιδας & Φωκίδας. Το 1920 μετονομάστηκε σε Αγία Παρασκευή και το 1932 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης κοινότητας. Το 1943 υπήχθη στον νομό Φθιώτιδας. Το 1994 προσαρτήθηκε στον δήμο Κάτω Τιθορέας. Με το ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997 αποσπάστηκε από τον δήμο Κάτω Τιθορέας και προσαρτήθηκε στον δήμο Τιθορέας. Με το ΦΕΚ 87Α – 07/06/2010 αποσπάστηκε από τον δήμο Τιθορέας και προσαρτήθηκε στον δήμο Αμφίκλειας-Ελάτειας.

Ιστορικά στοιχεία

Η ιστορία της Αγίας Παρασκευής ανάγεται στα τέλη του 19ου αιώνα. Γύρω στο 1900, βοσκοί από το κοντινό, ορεινό χωριό Αγία Μαρίνα κατέβαιναν στον κάμπο, στην περιοχή όπου βρίσκεται η Αγία Παρασκευή σήμερα, ώστε να περάσουν το καλοκαίρι με τα κοπάδια τους. Η τοποθεσία αρχικά ονομαζόταν «Άγια Μαρνιώτικα Καλύβια» ( «Καλύβια Αγίας Μαρίνας»). Σταδιακά, κάποιοι βοσκοί άρχισαν να μένουν μόνιμα στην τοποθεσία, μαζί με τις οικογένειές τους. Καθώς όλο και περισσότερες οικογένειες βοσκών και γεωργών μετακινούνταν μόνιμα στην τοποθεσία, έκτισαν μια εκκλησία την οποία αφιέρωσαν στην Αγία Παρασκευή. Νέα σπίτια ανοικοδομήθηκαν και δημιουργήθηκε ο οικισμός. Το χωριό έπαιξε αρκετά σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς με την Εθνική Οδό και το σιδηροδρομικό δίκτυο να το διασχίζει, ήταν πέρασμα στρατιωτών και των κατακτητών. Παρόλο που σε αυτή την περιοχή οι συνθήκες ήταν σχετικά ήρεμες, υπήρχαν και κάποιοι κάτοικοι οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους κατά τον πόλεμο.

Αξιοθέατα

Το παλαιό πέτρινο γεφύρι της Μαγούλας, ΒΔ. του οικισμού, στον Βοιωτικό Κηφισό, όπου βρίσκονται ερείπια κεραμικού εργαστηρίου Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, στη νότια είσοδο του οικισμού. Εορτάζει με μεγάλο πανηγύρι στις 26 Ιουλίου Η εκκλησία του Αγίου Ευθυμίου

Παραπομπές

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963 (ΠΛ) Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (εκδ. Βαρελάς) Χάρτες «Ανάβαση» (Στερεά Ελλάδα, 1:50.000) Google Earth eetaa.gr